Ορθόδοξο Χριστιανικό Ιστολόγιο
Περιεχόμενα:
Στην ενότητα αυτή γίνεται μια προσέγγιση στην καρδιά του πνευματικού αγώνα που οφείλει κάθε Χριστιανός να κάνει σε όλη του τη ζωή.
Ο αγώνας αυτός είναι ένας καθημερινός πόλεμος με τα Πάθη, τα αρνητικά εκείνα γνωρίσματα της ψυχής που οδηγούν τον άνθρωπο στην αμαρτία και στην απώλεια της σωτηρίας του εν ημέρα κρίσης και η αντικατάσταση αυτών των Παθών με τις αντίστοιχες Χριστιανικές Αρετές, οι οποίες σώζουν τον άνθρωπο και τον οδηγούν στη Βασιλεία του Θεού.
Στην ενότητα αυτή θα αναφερθούμε στα κυριότερα Πάθη και αμαρτίες, για τα οποία ο Χριστιανός πρέπει να αγωνίζεται για να διακόψει από πάνω του, ενώ στην επόμενη ενότητα θα αναφερθούμε στις κυριότερες Αρετές για τις οποίες ο Χριστιανός οφείλει να αγωνίζεται για να αποκτήσει και οι οποίες τον οδηγούν στην προσέγγισή του με το Θεό Πατέρα μας και στη Βασιλεία των Ουρανών εν ημέρα κρίσης.
Αρχικά όμως οφείλουμε να κάνουμε μια αναφορά στην πηγή όλων των κακών, στον ένα και μοναδικό πραγματικό εχθρό μας σε τούτο τον κόσμο, στο πεπτοκώτα άγγελο Εωσφόρο, το διάβολο, ή σατανά και το τάγμα αυτού που λέγεται δαίμονες καθώς και στις τακτικές που χρησιμοποιούν εναντίον του ανθρώπου για να τον οδηγήσουν στην αμαρτία.
Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο άνθρωπος τον εχθρό του, διότι όπως σε κάθε πόλεμο, εάν δεν γνωρίζεις καλά τον εχθρό σου και τις τακτικές με τις οποίες σε πολεμάει, δεν μπορείς να προστατευτείς από τις επιθέσεις του και να τον νικήσεις.
Ο άνθρωπος βιώνει καθημερινά έναν αόρατο πόλεμο, έναν πνευματικό πόλεμο με το διάβολο για τον οποίο πόλεμο μάλιστα ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης έχει αναφερθεί εκτεταμένα στο αντίστοιχο μεγάλο έργο του.
Κατόπιν, αφού εξηγήσουμε την τακτική του διαβόλου, μέσα από έγκριτα κείμενα και ομιλίες που μελετήσαμε και σας παρουσιάζουμε εδώ τον κορμό αυτών των αναλύσεων, θα αναφερθούμε αναλυτικά στα βασικότερα Πάθη που βιώνει ο άνθρωπος, ώστε στην επόμενη Ενότητά μας "Απόκτηση Αρετών" να αναφερθούμε στον αντίποδα αυτών των Παθών που είναι η αντικατάστασή τους με τις αντίστοιχες Αρετές, όπως αναφέρονται στη σχετική ενότητα "Απόκτηση Αρετών".
----------------------------------------------------------------------------------------
Λένε επίσης οι Πατέρες ότι τα σωματικά πάθη υπάρχουν τοποθετημένα με φυσικό τρόπο μέσα μας από το Θεό και είναι αναγκαία για την επιβίωσή μας. Γι αυτό και ο Θεός συνέδεσε κάποια από αυτά με την απόλαυση, ώστε π.χ. να θέλουμε να φάμε, να θέλουμε να πιούμε κλπ προκειμένου να επιβιώνουμε.
είναι εκείνα τα προαιρετικά αμαρτήματα που δεν καταστρέφουν την προς τον Θεό και τον πλησίον αγάπη, ούτε κάνουν τον άνθρωπο εχθρό του Θεού και ένοχο για τον αιώνιο θάνατο, στα οποία υπόκεινται και αυτοί οι Άγιοι, σύμφωνα με το ρητό του Αδελφόθεου «πολλὰ γὰρ πταίομεν ἅπαντες» (Ιακ. 3,2) και το του Ιωάννου «ἐὰν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν» (Α΄ Ιωάν. 1,8).
Η κυριότερη βέβαια και κρισιμότερη βαθμίδα της αμαρτίας είναι η απόγνωση, στην οποία επίμονα επιδιώκει να μας φέρει ο διάβολος, διότι όταν πλέον μας έχει φθάσει εκεί, τότε γνωρίζει πολύ καλά ότι εύκολα μπορεί να μας οδηγήσει και στην αυτοκτονία και να χάσουμε αιώνια την ψυχή μας.
Λένε επίσης οι Πατέρες της Εκκλησίας μας ότι όταν ο διάβολος μας προσβάλει στο μυαλό με πονηρούς λογισμούς (ως πνεύμα που είναι έχει αυτή τη δυνατότητα) αλλά εμείς δεν συνομιλήσουμε με αυτούς τους λογισμούς αλλά τους αγνοήσουμε, τότε δεν έχουμε αμαρτήσει. Το ίδιο εξάλλου έκανε ο διάβολος και στο Χριστό όταν ήταν 40 ημέρες στην έρημο “ἡμέρας τεσσαράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου”(Κατά Λουκάν κεφ.4, στ.1) όταν του παρουσίαζε τα κοσμικά παλάτια για να τον δελεάσει και να τον κάνει να τον προσκυνήσει.
_____________________________________________________________________________
Επιμέλεια κειμένου: Ορθόδοξο Χριστιανικό Ιστολόγιο Δρόμος Ορθοδοξίας
Βοηθητικές πηγές - Βιβλιογραφία: εδώ
Περιεχόμενα:
- Ξερίζωμα - Εξάλειψη Παθών
- Η αμαρτία και οι τακτικές του διαβόλου
- Το πάθος της Υπερηφάνειας (με αρετή την Ταπείνωση)
- Το πάθος της Φιλαργυρίας (με αρετή την Ελεημοσύνη)
- Το πάθος της Γαστριμαργίας (με αρετή την Νηστεία)
- Το πάθος της Πορνείας (με αρετή την Σωφροσύνη)
- Το πάθος του Φθόνου (με αρετή την Αγάπη)
- Το πάθος της Οργής (με αρετή τη Μακροθυμία)
- Το πάθος της Ακηδίας (με αρετή την Προσευχή)
- Διάφορα άλλα Πάθη και Αμαρτίες
----------------------------------------------------------------------------------------
(Η έξοδος του Αδάμ και της Εύας
από τον Παράδεισο)
Ο αγώνας αυτός είναι ένας καθημερινός πόλεμος με τα Πάθη, τα αρνητικά εκείνα γνωρίσματα της ψυχής που οδηγούν τον άνθρωπο στην αμαρτία και στην απώλεια της σωτηρίας του εν ημέρα κρίσης και η αντικατάσταση αυτών των Παθών με τις αντίστοιχες Χριστιανικές Αρετές, οι οποίες σώζουν τον άνθρωπο και τον οδηγούν στη Βασιλεία του Θεού.
Στην ενότητα αυτή θα αναφερθούμε στα κυριότερα Πάθη και αμαρτίες, για τα οποία ο Χριστιανός πρέπει να αγωνίζεται για να διακόψει από πάνω του, ενώ στην επόμενη ενότητα θα αναφερθούμε στις κυριότερες Αρετές για τις οποίες ο Χριστιανός οφείλει να αγωνίζεται για να αποκτήσει και οι οποίες τον οδηγούν στην προσέγγισή του με το Θεό Πατέρα μας και στη Βασιλεία των Ουρανών εν ημέρα κρίσης.
Αρχικά όμως οφείλουμε να κάνουμε μια αναφορά στην πηγή όλων των κακών, στον ένα και μοναδικό πραγματικό εχθρό μας σε τούτο τον κόσμο, στο πεπτοκώτα άγγελο Εωσφόρο, το διάβολο, ή σατανά και το τάγμα αυτού που λέγεται δαίμονες καθώς και στις τακτικές που χρησιμοποιούν εναντίον του ανθρώπου για να τον οδηγήσουν στην αμαρτία.
Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο άνθρωπος τον εχθρό του, διότι όπως σε κάθε πόλεμο, εάν δεν γνωρίζεις καλά τον εχθρό σου και τις τακτικές με τις οποίες σε πολεμάει, δεν μπορείς να προστατευτείς από τις επιθέσεις του και να τον νικήσεις.
Ο άνθρωπος βιώνει καθημερινά έναν αόρατο πόλεμο, έναν πνευματικό πόλεμο με το διάβολο για τον οποίο πόλεμο μάλιστα ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης έχει αναφερθεί εκτεταμένα στο αντίστοιχο μεγάλο έργο του.
Κατόπιν, αφού εξηγήσουμε την τακτική του διαβόλου, μέσα από έγκριτα κείμενα και ομιλίες που μελετήσαμε και σας παρουσιάζουμε εδώ τον κορμό αυτών των αναλύσεων, θα αναφερθούμε αναλυτικά στα βασικότερα Πάθη που βιώνει ο άνθρωπος, ώστε στην επόμενη Ενότητά μας "Απόκτηση Αρετών" να αναφερθούμε στον αντίποδα αυτών των Παθών που είναι η αντικατάστασή τους με τις αντίστοιχες Αρετές, όπως αναφέρονται στη σχετική ενότητα "Απόκτηση Αρετών".
----------------------------------------------------------------------------------------
Ο
σκοπός για τον οποίο δημιούργησε ο Θεός τον άνθρωπο είναι για να γίνει ο
άνθρωπος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση»
με Αυτόν. Ενώ λοιπόν γεννήθηκε «κατ΄ εικόνα» χωρίς τη δική του βούληση,
οδηγείται στο «καθ’ ομοίωση» μόνο με τη δική του ελεύθερη ανθρώπινη βούληση. Ο
άνθρωπος ζει πάνω στη γη για να ζήσει μια ημέρα μαζί αιώνια με το Θεό στον
Ουρανό, στην Ουράνια Βασιλεία Του, ενωμένος με το Θεό Πατέρα μας.
Η θέωση αυτή του ανθρώπου, σύμφωνα και με την αποκάλυψη που ο ίδιος ο Θεός έκανε στον άνθρωπο, διαμέσου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, γίνεται ζώντας «εν Χριστώ» στην παρούσα ζωή του, διαμέσου της ενέργειας του Αγίου Πνεύματος.
Φυσικά για ανθρώπους που δεν έτυχε ποτέ να γνωρίσουν το Χριστό (σε κάποιες μακρινές χώρες κλπ) δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς ο Θεός θα ενεργήσει σε αυτούς (αν και αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι σε όλους ο Θεός έχει εμφυτεύσει τη «συνείδηση» ως κριτήριο επιλογής για την αποφυγή αμαρτιών και την ανάπτυξη ή όχι των παθών), διότι μόνο ο Θεός ξέρει καλά το σχέδιο του για τον καθένα από εμάς.
Εμείς όμως που είμαστε Χριστιανοί έχουμε όντως την τεράστια ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα το Χριστό και να τον ζήσουμε στην καθημερινότητά μας. Και ναι μεν καλό και θεάρεστο είναι να εργαζόμαστε με τον τρόπο μας για τους μη Χριστιανούς, αυτούς που δεν έτυχε να γνωρίσουν καθόλου το Χριστό (μέσω ενεργειών όπως π.χ. ιεραποστολή, αλλά και φυσικά με την προσευχή μας), αλλά κυρίως οφείλουμε να εστιαστούμε στη μεγάλη ευθύνη που αναλογεί σήμερα σε μας τους ίδιους, αφού εμείς έχουμε το Χριστό δίπλα μας (και ειδικά στην Ελλάδα που υπάρχουν τόσες αμέτρητες Εκκλησίες σε κάθε πόλη και χωριό) και καμιά δικαιολογία δε χωράει για το ότι δεν αγωνιζόμαστε πνευματικά.
Στο δρόμο αυτό του ανθρώπου προς τη «κατά Χάριν» θέωση υπάρχουν όμως πολλά εμπόδια. Ο άνθρωπος είναι πλασμένος να έχει σώμα και ψυχή και όπως το σώμα αρρωσταίνει έτσι και η ψυχή έχει τις δικές της αρρώστιες, οι οποίες ονομάζονται Πάθη.
Τι είναι τα πάθη
Όπως αναφέρθηκε και πριν, πάθος είναι η διαρκής επανάληψη της ίδιας αμαρτίας. Λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας ότι τα πάθη στον άνθρωπο μπορούν να χωριστούν σε δύο είδη, τα σωματικά (όπως η πείνα, η δίψα, ο ύπνος, κλπ) και τα ψυχικά πάθη (τα οποία όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας είναι στην ουσία όλα ένα, αυτό της υπερηφάνειας, από την οποία γεννιούνται τα υπόλοιπα, όπως το μίσος, η μνησικακία, η κατάκριση, η φιλαργυρία κλπ).
Η θέωση αυτή του ανθρώπου, σύμφωνα και με την αποκάλυψη που ο ίδιος ο Θεός έκανε στον άνθρωπο, διαμέσου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, γίνεται ζώντας «εν Χριστώ» στην παρούσα ζωή του, διαμέσου της ενέργειας του Αγίου Πνεύματος.
Φυσικά για ανθρώπους που δεν έτυχε ποτέ να γνωρίσουν το Χριστό (σε κάποιες μακρινές χώρες κλπ) δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς ο Θεός θα ενεργήσει σε αυτούς (αν και αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι σε όλους ο Θεός έχει εμφυτεύσει τη «συνείδηση» ως κριτήριο επιλογής για την αποφυγή αμαρτιών και την ανάπτυξη ή όχι των παθών), διότι μόνο ο Θεός ξέρει καλά το σχέδιο του για τον καθένα από εμάς.
Εμείς όμως που είμαστε Χριστιανοί έχουμε όντως την τεράστια ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα το Χριστό και να τον ζήσουμε στην καθημερινότητά μας. Και ναι μεν καλό και θεάρεστο είναι να εργαζόμαστε με τον τρόπο μας για τους μη Χριστιανούς, αυτούς που δεν έτυχε να γνωρίσουν καθόλου το Χριστό (μέσω ενεργειών όπως π.χ. ιεραποστολή, αλλά και φυσικά με την προσευχή μας), αλλά κυρίως οφείλουμε να εστιαστούμε στη μεγάλη ευθύνη που αναλογεί σήμερα σε μας τους ίδιους, αφού εμείς έχουμε το Χριστό δίπλα μας (και ειδικά στην Ελλάδα που υπάρχουν τόσες αμέτρητες Εκκλησίες σε κάθε πόλη και χωριό) και καμιά δικαιολογία δε χωράει για το ότι δεν αγωνιζόμαστε πνευματικά.
Στο δρόμο αυτό του ανθρώπου προς τη «κατά Χάριν» θέωση υπάρχουν όμως πολλά εμπόδια. Ο άνθρωπος είναι πλασμένος να έχει σώμα και ψυχή και όπως το σώμα αρρωσταίνει έτσι και η ψυχή έχει τις δικές της αρρώστιες, οι οποίες ονομάζονται Πάθη.
Τι είναι τα πάθη
Όπως αναφέρθηκε και πριν, πάθος είναι η διαρκής επανάληψη της ίδιας αμαρτίας. Λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας ότι τα πάθη στον άνθρωπο μπορούν να χωριστούν σε δύο είδη, τα σωματικά (όπως η πείνα, η δίψα, ο ύπνος, κλπ) και τα ψυχικά πάθη (τα οποία όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας είναι στην ουσία όλα ένα, αυτό της υπερηφάνειας, από την οποία γεννιούνται τα υπόλοιπα, όπως το μίσος, η μνησικακία, η κατάκριση, η φιλαργυρία κλπ).
Λένε επίσης οι Πατέρες ότι τα σωματικά πάθη υπάρχουν τοποθετημένα με φυσικό τρόπο μέσα μας από το Θεό και είναι αναγκαία για την επιβίωσή μας. Γι αυτό και ο Θεός συνέδεσε κάποια από αυτά με την απόλαυση, ώστε π.χ. να θέλουμε να φάμε, να θέλουμε να πιούμε κλπ προκειμένου να επιβιώνουμε.
Το πρόβλημα όμως ξεκινάει όταν ο
άνθρωπος κρατάει μόνο την απόλαυση και καταργεί το σκοπό για τον οποίο ο Θεός
τα τοποθέτησε στον άνθρωπο.
|
Έτσι
για παράδειγμα ενώ η τροφή είναι απαραίτητη για τον άνθρωπο, όταν όμως ο
άνθρωπος ξεφεύγει από την βιολογική ανάγκη της κατανάλωσης των τροφών που
ικανοποιεί απλά τη φυσική του πείνα και επιδιώκει την όλο και περισσότερη ηδονή
στη γεύση, τότε πέφτει στο πάθος της γαστριμαργίας.
Επιδιώκει δηλαδή όλο και περισσότερη απόλαυση, πέραν της φυσιολογικής,
χωρίς να είναι αναγκαία πλέον η τροφή για την διατήρηση του σώματος σε υγιή
κατάσταση και μάλιστα αντιθέτως
δημιουργεί και το αντίθετο αποτέλεσμα.
Ο
Θεός όμως έδωσε την τροφή στον άνθρωπο για να συντηρεί το σώμα του, δίνοντάς
του παράλληλα και την ευχαρίστηση από την κατανάλωση των τροφών, προκειμένου να
τον προτρέπει στο να διατηρεί την καλή φυσική του κατάσταση. Ο άνθρωπος όμως
που πάσχει από το πάθος της γαστριμαργίας, κρατάει μόνο αυτή την ηδονική
απόλαυση, την οποία θέλει να αισθάνεται ξανά και ξανά, ξεφεύγοντας από τα
φυσιολογικά όρια.
Το ίδιο συμβαίνει και με άλλα σαρκικά αμαρτήματα, όπως για παράδειγμα αυτό της πορνείας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας συμπεριλαμβάνουν στην πορνεία όλες τις μορφές σεξουαλικών παθών. Και ενώ η Εκκλησία μας αναγνωρίζει τη νομιμότητα χρήσης της σεξουαλικότητας στο γάμο, ο οποίος ευλογήθηκε από τον Κύριό μας στην Κανά, όταν όμως γίνεται κατάχρηση και διαστροφή αυτής της σεξουαλικής λειτουργίας, καθιστώντας την ηδονή αυτοσκοπό και αντίθετη στη φυσική σκοπιμότητα της, τότε γίνεται πλέον αμάρτημα, διότι αρνείται τον πρωταρχικό σκοπό της τεκνογονίας.
Το ίδιο συμβαίνει και με άλλα σαρκικά αμαρτήματα, όπως για παράδειγμα αυτό της πορνείας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας συμπεριλαμβάνουν στην πορνεία όλες τις μορφές σεξουαλικών παθών. Και ενώ η Εκκλησία μας αναγνωρίζει τη νομιμότητα χρήσης της σεξουαλικότητας στο γάμο, ο οποίος ευλογήθηκε από τον Κύριό μας στην Κανά, όταν όμως γίνεται κατάχρηση και διαστροφή αυτής της σεξουαλικής λειτουργίας, καθιστώντας την ηδονή αυτοσκοπό και αντίθετη στη φυσική σκοπιμότητα της, τότε γίνεται πλέον αμάρτημα, διότι αρνείται τον πρωταρχικό σκοπό της τεκνογονίας.
Πολύ
δε περισσότερο γίνεται το βάρος του αμαρτήματος αυτού, όταν ο αυτοσκοπός αυτός
της αναζήτησης της ηδονής γίνεται σε οποιαδήποτε σχέση εκτός γάμου, την οποία ο
Κύριός μας, δεν μπορεί να ευλογήσει,
όσες δικαιολογίες και εύκολα επιχειρήματα θα ήθελε κάποιος να προβάλει, αλλά μπορεί όμως να συγχωρήσει, όταν
επιστρέψουμε μετανοημένοι στο σωστό δρόμο.
Ας κάνουμε εδώ όμως μια παρένθεση για να αναφερθούμε στην ευλογία αυτή που πρέπει να επιδιώκει ο Χριστιανός στη ζωή του σε κάθε του κίνηση, πόσο μάλλον στις μεγάλες αποφάσεις της ζωής του. Η ευλογία του Θεού είναι το «Α» πριν από κάθε κίνηση του Χριστιανού. Γι αυτό εάν κάτι ο Κύριος γνωρίζουμε ότι δεν το ευλογεί, ας μην το ψάχνουμε περαιτέρω γιατι μπλέκουμε σε παγίδες του πονηρού. Απλά το απορρίπτουμε αμέσως και προχωράμε παρακάτω επιδιώκοντας πώς θα χτίσουμε τη ζωή μας με την ευλογία του Κυρίου μας, η οποία έρχεται σε μας διαμέσου κυρίως του Πνευματικού μας Πατέρα. Ο Χριστιανός χωρίς ευλογία δεν ξεκινάει τίποτε στη ζωή του. Η μεγάλη αξία της ευλογίας φαίνεται στο λόγο του Κυρίου μας: “δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου” (Κατά Ματθαίον κεφ.25, στ.34)
Επιστρέφοντας στο προηγούμενο θέμα των παθών, διαπιστώνουμε ότι όταν ο άνθρωπος κρατάει ως αυτοσκοπό μόνο την απόλαυση στη σεξουαλική λειτουργία, τότε γίνεται υπόδουλος στα σαρκικά του πάθη και προβαίνει δυστυχώς και σε άλλες μεγάλες αμαρτίες, όπως αυτή του φόνου που γίνεται μέσω των εκτρώσεων, όπου αντί για τη γέννηση, οδηγούμαστε στο φόνο ανθρώπινων ζωών και χρεωνόμαστε ταυτόχρονα και την αμαρτία του σαρκικού πάθους της πορνείας και την μεγάλη αμαρτία του φόνου.
Δεν είναι όμως «φυσικά» τα πάθη της ψυχής. Τα πάθη αυτά, ως αρρώστιες της ψυχής, δεν ανήκουν στην ανθρώπινη φύση, αλλά στην «παρά φύση» κίνηση της ψυχής, σύμφωνα και με τον Άγιο Κλήμη Αλεξανδρείας και εμποδίζουν τον άνθρωπο στο δρόμο της ένωσής του με το Θεό Πατέρα μας.
Ας κάνουμε εδώ όμως μια παρένθεση για να αναφερθούμε στην ευλογία αυτή που πρέπει να επιδιώκει ο Χριστιανός στη ζωή του σε κάθε του κίνηση, πόσο μάλλον στις μεγάλες αποφάσεις της ζωής του. Η ευλογία του Θεού είναι το «Α» πριν από κάθε κίνηση του Χριστιανού. Γι αυτό εάν κάτι ο Κύριος γνωρίζουμε ότι δεν το ευλογεί, ας μην το ψάχνουμε περαιτέρω γιατι μπλέκουμε σε παγίδες του πονηρού. Απλά το απορρίπτουμε αμέσως και προχωράμε παρακάτω επιδιώκοντας πώς θα χτίσουμε τη ζωή μας με την ευλογία του Κυρίου μας, η οποία έρχεται σε μας διαμέσου κυρίως του Πνευματικού μας Πατέρα. Ο Χριστιανός χωρίς ευλογία δεν ξεκινάει τίποτε στη ζωή του. Η μεγάλη αξία της ευλογίας φαίνεται στο λόγο του Κυρίου μας: “δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου” (Κατά Ματθαίον κεφ.25, στ.34)
Επιστρέφοντας στο προηγούμενο θέμα των παθών, διαπιστώνουμε ότι όταν ο άνθρωπος κρατάει ως αυτοσκοπό μόνο την απόλαυση στη σεξουαλική λειτουργία, τότε γίνεται υπόδουλος στα σαρκικά του πάθη και προβαίνει δυστυχώς και σε άλλες μεγάλες αμαρτίες, όπως αυτή του φόνου που γίνεται μέσω των εκτρώσεων, όπου αντί για τη γέννηση, οδηγούμαστε στο φόνο ανθρώπινων ζωών και χρεωνόμαστε ταυτόχρονα και την αμαρτία του σαρκικού πάθους της πορνείας και την μεγάλη αμαρτία του φόνου.
Δεν είναι όμως «φυσικά» τα πάθη της ψυχής. Τα πάθη αυτά, ως αρρώστιες της ψυχής, δεν ανήκουν στην ανθρώπινη φύση, αλλά στην «παρά φύση» κίνηση της ψυχής, σύμφωνα και με τον Άγιο Κλήμη Αλεξανδρείας και εμποδίζουν τον άνθρωπο στο δρόμο της ένωσής του με το Θεό Πατέρα μας.
Για
να εξαλείψουμε τα πάθη της ψυχής πρέπει να διερευνήσουμε την αιτία τους, τη
ρίζα τους, την οποία πρέπει και να καταπολεμήσουμε, όπως ακριβώς κάνουμε και
στις αρρώστιες του σώματος.
Η
ρίζα των παθών βρίσκεται στη θέληση του
ανθρώπου, η οποία έχει αποτέλεσμα να μετατρέπει τις αμαρτωλές συνήθειες σε
μόνιμα χαρακτηριστικά του ανθρώπου που δύσκολα μπορούν να εξαλειφθούν πλέον,
χωρίς τη βοήθεια του Κυρίου μας.
Η
αρχική εμφάνιση της αμαρτίας και των παθών στον άνθρωπο έγινε με την «πτώση»
των πρωτοπλάστων στον Παράδεισο και συνεχίζεται διαμέσου των αιώνων. Ο άνθρωπος
τείνει διαρκώς να ικανοποιεί τις επιθυμίες
του σώματος του, οι οποίες μέχρι ένα βαθμό είναι φυσιολογικές, όταν όμως
γίνεται κατάχρηση αυτών, τότε ο
άνθρωπος μεταβαίνει από τη φύση στην «παρά φύση» και οδηγείται πλέον στα
ανθρώπινα πάθη. Το ίδιο συμβαίνει και στην ψυχή του όταν αδιαφορήσει για τα
πάθη που μπορεί να την κυριεύσουν και δεν τα καταπολεμήσει εν τη γενέσει τους.
Εάν
λοιπόν έχουμε κατανοήσει τον πραγματικό σκοπό και προορισμό μας πάνω στη γη,
όπως μας τον υποδεικνύει ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, τότε θα πρέπει να
βιαστούμε να ξεκινήσουμε το λεγόμενο πνευματικό αγώνα, που είναι κυρίως αγώνας ενάντια στην αμαρτία, ενάντια στα
Πάθη του ανθρώπου. Το χρονικό περιθώριο για τον καθένα μας, σύμφωνα με τη
διδασκαλία του Κυρίου μας, μέσα στο οποίο έχουμε τη δυνατότητα να μετανοήσουμε
και να καθαριστούμε από αυτά τα πάθη είναι περιορισμένο και η ημερομηνία λήξης αυτού του αγώνα είναι
η ημέρα του φυσικού θανάτου του σώματός μας.
Ο αγώνας αυτός είναι δύσκολος, διότι αν φανταστούμε τα πάθη ως μικρά ή μεγάλα δένδρα που έχουν ριζώσει μέσα μας, πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να τα ξεριζώσει κανείς μόνος του; Διότι αν το πάθος είναι ένα μικρό δενδράκι, τότε ίσως τα καταφέρουμε μόνοι μας, αν όμως είναι δένδρο με μεγάλες ρίζες, τότε όσο πιο μεγάλο είναι τόσο πιο μεγάλη προσπάθεια χρειαζόμαστε.
Ο αγώνας αυτός είναι δύσκολος, διότι αν φανταστούμε τα πάθη ως μικρά ή μεγάλα δένδρα που έχουν ριζώσει μέσα μας, πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να τα ξεριζώσει κανείς μόνος του; Διότι αν το πάθος είναι ένα μικρό δενδράκι, τότε ίσως τα καταφέρουμε μόνοι μας, αν όμως είναι δένδρο με μεγάλες ρίζες, τότε όσο πιο μεγάλο είναι τόσο πιο μεγάλη προσπάθεια χρειαζόμαστε.
Εάν
η αμαρτία γίνεται για πρώτη φορά, τότε είναι εύκολο να μην την επαναλάβουμε.
Εάν όμως ριζώσει μέσα μας και οι ρίζες της γίνουν πολύ βαθιές, τότε είναι
αδύνατο το δένδρο αυτό να το ξεριζώσουμε μόνοι μας, παρά μόνο με τη βοήθεια της
Παναγίας και των Αγίων μας, τους οποίους θα επικαλούμαστε καθημερινά στην
προσευχή μας για να πρεσβεύουν για εμάς προς τον Κύριο μας Ιησού Χριστό. Έτσι καθώς
ο αγώνας μας θα συνεχίζεται, κάποια μέρα, ίσως ακόμη και μετά από πολλά χρόνια θα
μας «χαρίσει» ο Θεός τη λύτρωση αυτή από τα αμαρτωλά μας πάθη.
Να
σημειώσουμε εδώ ότι υπήρχαν Άγιοι της Εκκλησίας μας που επί δεκαετίες ολόκληρες
πολεμούσαν για να κόψουν ένα πάθος, αλλά με επιμονή και υπομονή στο τέλος τους
χάρισε ο Θεός την απαλλαγή αυτή.
Ας
αναρωτηθούμε λοιπόν το εξής:
Πόσο χρόνο θέλουμε εμείς για να απαλλαγούμε από τα πάθη μας;
Ας ξεκινήσουμε σήμερα λοιπόν και ας μην απογοητευόμαστε, αρκεί να ξεκινήσουμε, διότι η απογοήτευση και η απελπισία είναι πάντα εκ του πονηρού διαβόλου για να μας αποτρέψει ή για να μας σταματήσει από την όποια προσπάθεια.
Αυτό που πρέπει να μας ενθαρρύνει είναι η μεγάλη και απέραντη αγάπη του Θεού Πατέρα μας προς εμάς τα παιδιά Του. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν σήμερα γνωρίζοντας οτι ο Θεός μας, όπως ο Χριστός μας αποκάλυψε, μας χαρίζει τη διαγραφή των αμαρτημάτων του παλαιού μας εαυτού με το Ιερό Μυστήριο της Μετάνοιας και Εξομολόγησης, αρκεί να μετανοήσουμε ειλικρινά και να ξεκινήσουμε τον αγώνα μας και ο καλός Θεός που θα βλέπει την φιλότιμη προσπάθειά μας θα μας λυτρώσει κάποτε και από τα πάθη μας, όπως και όποτε Αυτός κρίνει. Εμείς απλά θα αγωνιζόμαστε με υπομονή και δεν θα απελπιζόμαστε.
Με καθημερινή προσπάθεια λοιπόν και κοντά στην Εκκλησία μας και αφού αρχικά αποκτήσουμε Πνευματικό Πατέρα, έναν Ιερέα δηλαδή που θα μας καθοδηγεί σε κάθε μας πνευματικό βήμα από τώρα και στο εξής και θα οδηγούμαστε σε αυτόν μετανοημένοι, στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολόγησης, θα ξεκινήσουμε τον πνευματικό μας αγώνα.
Πόσο χρόνο θέλουμε εμείς για να απαλλαγούμε από τα πάθη μας;
Ας ξεκινήσουμε σήμερα λοιπόν και ας μην απογοητευόμαστε, αρκεί να ξεκινήσουμε, διότι η απογοήτευση και η απελπισία είναι πάντα εκ του πονηρού διαβόλου για να μας αποτρέψει ή για να μας σταματήσει από την όποια προσπάθεια.
Αυτό που πρέπει να μας ενθαρρύνει είναι η μεγάλη και απέραντη αγάπη του Θεού Πατέρα μας προς εμάς τα παιδιά Του. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν σήμερα γνωρίζοντας οτι ο Θεός μας, όπως ο Χριστός μας αποκάλυψε, μας χαρίζει τη διαγραφή των αμαρτημάτων του παλαιού μας εαυτού με το Ιερό Μυστήριο της Μετάνοιας και Εξομολόγησης, αρκεί να μετανοήσουμε ειλικρινά και να ξεκινήσουμε τον αγώνα μας και ο καλός Θεός που θα βλέπει την φιλότιμη προσπάθειά μας θα μας λυτρώσει κάποτε και από τα πάθη μας, όπως και όποτε Αυτός κρίνει. Εμείς απλά θα αγωνιζόμαστε με υπομονή και δεν θα απελπιζόμαστε.
Με καθημερινή προσπάθεια λοιπόν και κοντά στην Εκκλησία μας και αφού αρχικά αποκτήσουμε Πνευματικό Πατέρα, έναν Ιερέα δηλαδή που θα μας καθοδηγεί σε κάθε μας πνευματικό βήμα από τώρα και στο εξής και θα οδηγούμαστε σε αυτόν μετανοημένοι, στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολόγησης, θα ξεκινήσουμε τον πνευματικό μας αγώνα.
Έτσι
αφού αρχικά συνειδητοποιήσουμε ποια είναι τα πάθη μας, στη συνέχεια θα
αγωνιζόμαστε να αποβάλλουμε όλα αυτά τα κακά χαρακτηριστικά του εαυτού μας,
όπως ο εγωισμός, η υπερηφάνεια, ο φθόνος, η φιλαργυρία,
ο θυμός, η φιληδονία, η γαστριμαργία, η πορνεία
(σαρκικά πάθη), η ακηδία (απροθυμία και αμέλεια για κάθε πνευματικό
έργο), το ψέμα, κλπ, όλα αυτά δηλαδή που μας οδηγούν στην αμαρτία έναντι
του Θεού καθημερινά, αντικαθιστώντας αυτά τα Πάθη με τις αντίστοιχες Χριστιανικές
Αρετές.
Ο δρόμος είναι δύσκολος και η συνήθεια κακός σύμμαχος, αλλά κοντά στην Εκκλησία και στα Ιερά Μυστήρια και με την καθοδήγηση του Πνευματικού μας Πατέρα, που κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός οφείλει να έχει (η εύρεση του οποίου αποτελεί πρώτη κίνηση για τον πνευματικό αγώνα όπως είπαμε), όλα κατορθώνονται με τη Χάρη του Θεού.
Τα αμαρτήματα, όπως αναφέραμε και προηγουμένως χωρίζονται σε σωματικά και ψυχικά.
Σωματικά αμαρτήματα είναι εκείνα που διαπράττει ο άνθρωπος με το σώμα του όπως η γαστριμαργία, η πορνεία, ο φόνος κλπ.
Ψυχικά αμαρτήματα είναι αυτά που κάνει ο άνθρωπος με όργανο την ψυχή του και τέτοια είναι η υπερηφάνεια, ο εγωισμός, η κενοδοξία, ο φθόνος, το μίσος, η οργή, η μνησικακία, η φιλαργυρία κλπ.
Ο δρόμος είναι δύσκολος και η συνήθεια κακός σύμμαχος, αλλά κοντά στην Εκκλησία και στα Ιερά Μυστήρια και με την καθοδήγηση του Πνευματικού μας Πατέρα, που κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός οφείλει να έχει (η εύρεση του οποίου αποτελεί πρώτη κίνηση για τον πνευματικό αγώνα όπως είπαμε), όλα κατορθώνονται με τη Χάρη του Θεού.
Τα αμαρτήματα, όπως αναφέραμε και προηγουμένως χωρίζονται σε σωματικά και ψυχικά.
Σωματικά αμαρτήματα είναι εκείνα που διαπράττει ο άνθρωπος με το σώμα του όπως η γαστριμαργία, η πορνεία, ο φόνος κλπ.
Ψυχικά αμαρτήματα είναι αυτά που κάνει ο άνθρωπος με όργανο την ψυχή του και τέτοια είναι η υπερηφάνεια, ο εγωισμός, η κενοδοξία, ο φθόνος, το μίσος, η οργή, η μνησικακία, η φιλαργυρία κλπ.
Για το λόγο αυτό ακούμε
πολύ συχνά στην Εκκλησία μας περί αμαρτιών σαρκός και πνεύματος. Για παράδειγμα
ο Απόστολος Παύλος μας αναφέρει:
”Ταύτας
οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ
σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ” (Προς Κορινθίους Β’ Κεφ.7, στ.1)
δηλαδή “Εφ' όσον, λοιπόν, αγαπητοί, έχουμε αυτές τις μεγάλες υποσχέσεις του
Θεού, ας καθαρίσουμε τους εαυτούς μας από κάθε μολυσμό σαρκός και πνεύματος,
αγωνιζόμενοι και συνεχώς προχωρούντες μέχρι τέλους στο δρόμο της αγιότητας, με
φόβο Θεού.”
Σύμφωνα με του Αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας υπάρχει και ο παρακάτω διαχωρισμός των αμαρτημάτων. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (στο έργο του «Εξομολογητάριον»), κάνει τον εξής διαχωρισμό:
Θανάσιμα, συγγνωστά και αμαρτήματα της ελλείψεως
Α) Θανάσιμα αμαρτήματα
(σύμφωνα, με τον Σχολάριο Γεννάδιο, τον Κορέσσιο, την Ορθόδοξη Ομολογία και τον Ιεροσολύμων Χρύσανθο) είναι τα προαιρετικά εκείνα αμαρτήματα που καταστρέφουν
Σύμφωνα με του Αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας υπάρχει και ο παρακάτω διαχωρισμός των αμαρτημάτων. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (στο έργο του «Εξομολογητάριον»), κάνει τον εξής διαχωρισμό:
Θανάσιμα, συγγνωστά και αμαρτήματα της ελλείψεως
Α) Θανάσιμα αμαρτήματα
(σύμφωνα, με τον Σχολάριο Γεννάδιο, τον Κορέσσιο, την Ορθόδοξη Ομολογία και τον Ιεροσολύμων Χρύσανθο) είναι τα προαιρετικά εκείνα αμαρτήματα που καταστρέφουν
- ή μόνο την προς τον Θεό αγάπη,
- ή την αγάπη προς τον πλησίον μαζί με την προς το Θεό
και κάνουν εκείνον που τα διαπράττει εχθρό του
Θεού και ένοχο για τον αιώνιο θάνατο της κολάσεως. Αυτά λοιπόν γενικά είναι: η υπερηφάνεια, η φιλαργυρία, η πορνεία, ο
φθόνος, η γαστριμαργία, ο θυμός και η ακηδία δηλαδή αμέλεια. (Εξομολογητάριον σελ. 22-23)
Β) Συγγνωστά αμαρτήματα
Β) Συγγνωστά αμαρτήματα
είναι εκείνα τα προαιρετικά αμαρτήματα που δεν καταστρέφουν την προς τον Θεό και τον πλησίον αγάπη, ούτε κάνουν τον άνθρωπο εχθρό του Θεού και ένοχο για τον αιώνιο θάνατο, στα οποία υπόκεινται και αυτοί οι Άγιοι, σύμφωνα με το ρητό του Αδελφόθεου «πολλὰ γὰρ πταίομεν ἅπαντες» (Ιακ. 3,2) και το του Ιωάννου «ἐὰν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν» (Α΄ Ιωάν. 1,8).
Μας αναφέρει
λοιπόν ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ότι αυτά είναι:
Ο
αργός λόγος, η πρώτη κίνηση και ταραχή του θυμού, η πρώτη κίνηση της επιθυμίας, η πρώτη κίνηση
του μίσους, το παιγνιώδες ψεύδος, ο κατά πάροδον φθόνος, δηλαδή ο κοινώς
λεγόμενος ζήλος, που είναι μικρή λύπη για τα καλά του πλησίον και τα όμοια. (Εξομολογητάριον σελ. 24)
Τονίζει όμως ο Άγιος Νικόδημος ότι Συγγνωστά και Θανάσιμα είναι τα άκρα των αμαρτημάτων, ανάμεσα σε αυτά όμως βρίσκονται διάφοροι βαθμοί αμαρτιών, αρχίζοντας από τα Συγγνωστά και φθάνοντας στα Θανάσιμα.
Τονίζει όμως ο Άγιος Νικόδημος ότι Συγγνωστά και Θανάσιμα είναι τα άκρα των αμαρτημάτων, ανάμεσα σε αυτά όμως βρίσκονται διάφοροι βαθμοί αμαρτιών, αρχίζοντας από τα Συγγνωστά και φθάνοντας στα Θανάσιμα.
Τέλος ο Άγιος μας ορίζει
ακόμη μια κατηγορία αμαρτημάτων τα λεγόμενα:
Γ) Αμαρτήματα της ελλείψεως
Αμαρτήματα της ελλείψεως (και απραξίας) ονομάζονται εκείνα τα καλά έργα ή λόγια ή νοήματα που θα μπορούσε κάποιος να κάνει ή να νοήσει, όμως αμέλησε και δεν τα έκανε, ούτε τα είπε, ούτε τα εννόησε, τα οποία γεννούνται από τη θανάσιμη αμαρτία της Ακηδίας. (Εξομολογητάριον σελ. 28)
Γ) Αμαρτήματα της ελλείψεως
Αμαρτήματα της ελλείψεως (και απραξίας) ονομάζονται εκείνα τα καλά έργα ή λόγια ή νοήματα που θα μπορούσε κάποιος να κάνει ή να νοήσει, όμως αμέλησε και δεν τα έκανε, ούτε τα είπε, ούτε τα εννόησε, τα οποία γεννούνται από τη θανάσιμη αμαρτία της Ακηδίας. (Εξομολογητάριον σελ. 28)
Τα αμαρτήματα αυτά της
ελλείψεως, μας λέει ο Άγιος, λίγοι άνθρωποι τα γνωρίζουν ότι γενικά είναι
αμαρτήματα, για παράδειγμα λίγοι είναι εκείνοι που σκέπτονται ότι είναι αμαρτία
το ότι δεν έκαναν την τάδε ελεημοσύνη που
μπορούσαν να κάνουν, ή δεν έδωσαν εκείνη την καλή συμβουλή που μπορούσαν να
δώσουν στο συνάνθρωπό τους, ή μπορούσαν να κάνουν την τόση προσευχή ή άλλη
αρετή, αλλά δεν την έκαναν.
Χαρακτηριστικά μας
αναφέρει τη φράση εκείνη του Κυρίου μας, όπου μιλάει για τους αμαρτωλούς
που εν ημέρα κρίσης θα στέκονται στην
αριστερά, όχι διότι έκαναν κάποια αμαρτία, αλλά διότι έλλειψαν και δεν ελέησαν
τον αδελφό τους, λέγοντας για αυτούς: “…ἐπείνασα
γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με…” (Kατά
Ματθαίον Κεφ. 25, στ.42)
Διότι όπως και στην παραβολή των ταλάντων, που μας είπε ο Χριστός, θέλει να μας διδάξει οτι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο τη φυσική δύναμη, όχι για να είναι αργή και μάταιη, χωρίς ενέργεια και καρπό (καθόσον λέει ο Άγιος), αλλά για να τη βάλει σε ενέργεια και πράξη και αύξηση εργαζόμενος με αυτήν το αγαθό και τις εντολές του Κυρίου.
Διότι όπως και στην παραβολή των ταλάντων, που μας είπε ο Χριστός, θέλει να μας διδάξει οτι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο τη φυσική δύναμη, όχι για να είναι αργή και μάταιη, χωρίς ενέργεια και καρπό (καθόσον λέει ο Άγιος), αλλά για να τη βάλει σε ενέργεια και πράξη και αύξηση εργαζόμενος με αυτήν το αγαθό και τις εντολές του Κυρίου.
Επίσης
αμαρτήματα της ελλείψεως είναι πάντα σύμφωνα με τον Άγιο Νικόδημο και όσα
κακά μπορούσαν μερικοί ή είχαν τον τρόπο να τα εμποδίσουν με λόγο ή
με έργο και δεν τα εμπόδισαν, γι αυτό και επιτιμούνται παρόμοια με
εκείνους που τα κάνουν, σύμφωνα με τον κε’ Κανόνα της εν Αγκύρα, τον οα’ του
Μεγάλου Βασιλείου και τον κε’ του Αγίου Ιωάννου του Νηστευτού (Εξομολογητάριον
σελ. 30)
Η διαβάθμιση της αμαρτίας
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης μας περιγράφει τις βαθμίδες της αμαρτίας ως εξής: (Εξομολογητάριον σελ. 30)
Η διαβάθμιση της αμαρτίας
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης μας περιγράφει τις βαθμίδες της αμαρτίας ως εξής: (Εξομολογητάριον σελ. 30)
1. Όταν
κάνει κανείς το καλό, όχι όμως
καλά αλλά ενώνοντάς το με το κακό,
(και αυτό γίνεται με 7 τρόπους, όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος, ή παρά τόπο, ή
παρά καιρό, ή παρά πρόσωπο, ή παρά πράγμα, ή παρά μέτρο, ή παρά τάξη, ή παρά
διάθεση και σκοπό (Λόγ.β’ Ερ.Η’) για παράδειγμα όταν κάνει κανείς ελεημοσύνη, ή
νηστεία, ή άλλο καλό για να δοξαστεί από τους ανθρώπους.
2. Η
τέλεια αργία του καλού (όταν δηλ. δεν κάνουμε καθόλου το καλό)
3. Η προσβολή του κακού
4. Ο συνδυασμός
5. Η
πάλη (η πάλη γενικά υπάρχει σε όλους τους βαθμούς της αμαρτίας)
6. Η
συγκατάθεση
7. Η κατά διάνοια αμαρτία (κατά τον Άγιο
Μάξιμο όταν δηλαδή ο άνθρωπος αφού κάνει συγκατάθεση, φροντίζει να τυπώνει την
αμαρτία εκείνη στο νου του, τόσο παστρικά, σα να την κάνει με έργο)
8. Αυτή
η πράξη και κατ΄ ενέργεια αμαρτία
9. Η συνήθεια και το να διαπράττει κανείς
την αμαρτία συχνά
10. Η έξις της αμαρτίας, η οποία με βία και
δυναστεία αναγκάζει τον άνθρωπο να αμαρτάνει, είτε το θέλει, είτε δεν το θέλει
11. Η απόγνωση, δηλαδή η απελπισία
12. Η αυτοκτονία, να θανατώνει ο άνθρωπος τον
εαυτό του, έχοντας το νου του υγιή, επειδή κυριεύθηκε από την απόγνωση.
Η κυριότερη βέβαια και κρισιμότερη βαθμίδα της αμαρτίας είναι η απόγνωση, στην οποία επίμονα επιδιώκει να μας φέρει ο διάβολος, διότι όταν πλέον μας έχει φθάσει εκεί, τότε γνωρίζει πολύ καλά ότι εύκολα μπορεί να μας οδηγήσει και στην αυτοκτονία και να χάσουμε αιώνια την ψυχή μας.
Λένε επίσης οι Πατέρες της Εκκλησίας μας ότι όταν ο διάβολος μας προσβάλει στο μυαλό με πονηρούς λογισμούς (ως πνεύμα που είναι έχει αυτή τη δυνατότητα) αλλά εμείς δεν συνομιλήσουμε με αυτούς τους λογισμούς αλλά τους αγνοήσουμε, τότε δεν έχουμε αμαρτήσει. Το ίδιο εξάλλου έκανε ο διάβολος και στο Χριστό όταν ήταν 40 ημέρες στην έρημο “ἡμέρας τεσσαράκοντα πειραζόμενος ὑπὸ τοῦ διαβόλου”(Κατά Λουκάν κεφ.4, στ.1) όταν του παρουσίαζε τα κοσμικά παλάτια για να τον δελεάσει και να τον κάνει να τον προσκυνήσει.
Ο
διάβολος μεν κάνει τη δουλειά του, αλλά και εμείς θα κάνουμε τη δική μας που
είναι το να αδιαφορήσουμε και να περιφρονήσουμε κάθε πονηρή σκέψη που μας βάζει (σαρκική, θυμού, εγωισμού, φθόνου,
φιλαργυρίας κλπ) που στόχο έχει να μας οδηγήσει στη διάπραξη της αμαρτίας.
Φυσικά τους πονηρούς αυτούς λογισμούς τους εξομολογούμαστε στον Πνευματικό μας
για να δεχόμαστε και τις κατάλληλες συμβουλές του στο πώς να τους περιφρονούμε
και να μην ενδίδουμε σε αυτούς.
Ακόμη όμως και αν
αμαρτήσουμε, ο Χριστός μας, ως φιλεύσπλαχνος που είναι, μας περιμένει κάθε μέρα
και ώρα παντού και πάντα διαρκώς, να επιστρέψουμε σε Αυτόν. Ας μην ξεχνάμε λοιπόν
οτι ως πανταχού παρών που είναι, βρίσκεται σε οποιοδήποτε μέρος και αν τον
αναζητήσουμε 24 ώρες την ημέρα για
να μας αγκαλιάσει με τη μετάνοιά μας και να μας στείλει κατόπιν στον Πνευματικό
μας Πατέρα, στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολόγησης, όπου εκεί και μόνο θα γίνει η κάθαρση από τις αμαρτίες για τις οποίες
μετανοήσαμε. Και μάλιστα τη λύτρωση αυτή από τις αμαρτίες μας, μας τη δίνει δωρεάν, χωρίς να πληρώσουμε τίποτε,
μιας και ο Ίδιος ήλθε εδώ στη γη και πλήρωσε
ο Ίδιος για μάς με το αίμα Του πάνω στο Σταυρό για τη δική μας σωτηρία. Το
μόνο που θέλει από εμάς είναι η ειλικρινή μας μετάνοια και η αγάπη προς το Θεό
Πατέρα μας, αλλά και προς το συνάνθρωπό μας.
Αναλογιζόμενοι λοιπόν αυτές τις 12 βαθμίδες της αμαρτίας, όπως μας τα περιγράφει ο Άγιος Νικόδημος, ας ξεκινήσουμε τον αγώνα μας οι αμαρτωλοί, για να επιστρέφουμε καθημερινά σε χαμηλότερες βαθμίδες και να προφυλαγόμαστε διαρκώς από το προχωρήσουμε σε μεγαλύτερες.
Αυτή είναι η καρδιά του πνευματικού αγώνα στη ζωή μας, διότι όταν θα φθάσουμε στην 1η βαθμίδα, τότε ανοίγεται μπροστά μας η πόρτα των Αρετών, όπου πλέον βαδίζουμε με περισσότερη σιγουριά προς την «κατά Χάριν» θέωσή μας, όπως είπαμε και στην αρχή, χωρίς όμως ποτέ να εφησυχαζόμαστε, διότι από τη σκάλα των αρετών του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτη, συγγραφέως της Κλίμακος, πολλοί έπεσαν ακόμη και από το τελευταίο ανώτερο σκαλοπάτι.
Στην ενότητα αυτή θα περιγράψουμε εν συντομία κάποια από τα βασικά μεγάλα πάθη του ανθρώπου, τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα, όπως αναφέραμε και πριν, δίνοντας απλά το έναυσμα στον αναγνώστη για να προχωρήσει στον πνευματικό του αγώνα, υπό τη καθοδήγηση του Πνευματικού του Πατέρα. Έτσι σταδιακά, με τις συμβουλές του Πνευματικού του, στον οποίο οφείλει να κάνει υπακοή, θα οδηγείται στην καλύτερη επίγνωση και κατανόηση των παθών του και της βαθμίδας στην οποία κάθε φορά βρίσκεται και θα αγωνίζεται διαρκώς για τη θεραπεία τους. Αλλά και όταν κάποιο πάθος, με τη Χάρη του Θεού εξαλειφθεί, πρέπει πάλι να είναι διαρκώς σε επαγρύπνηση, αφενός για να μην ξαναεμφανιστεί κάποια στιγμή και αφετέρου να μην καλλιεργηθεί κάποιο άλλο πάθος, με τη συνέργεια των πονηρών δαιμόνων, διότι είναι πάλι σαν να μην έγινε τίποτε.
Αναλογιζόμενοι λοιπόν αυτές τις 12 βαθμίδες της αμαρτίας, όπως μας τα περιγράφει ο Άγιος Νικόδημος, ας ξεκινήσουμε τον αγώνα μας οι αμαρτωλοί, για να επιστρέφουμε καθημερινά σε χαμηλότερες βαθμίδες και να προφυλαγόμαστε διαρκώς από το προχωρήσουμε σε μεγαλύτερες.
Αυτή είναι η καρδιά του πνευματικού αγώνα στη ζωή μας, διότι όταν θα φθάσουμε στην 1η βαθμίδα, τότε ανοίγεται μπροστά μας η πόρτα των Αρετών, όπου πλέον βαδίζουμε με περισσότερη σιγουριά προς την «κατά Χάριν» θέωσή μας, όπως είπαμε και στην αρχή, χωρίς όμως ποτέ να εφησυχαζόμαστε, διότι από τη σκάλα των αρετών του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτη, συγγραφέως της Κλίμακος, πολλοί έπεσαν ακόμη και από το τελευταίο ανώτερο σκαλοπάτι.
Στην ενότητα αυτή θα περιγράψουμε εν συντομία κάποια από τα βασικά μεγάλα πάθη του ανθρώπου, τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα, όπως αναφέραμε και πριν, δίνοντας απλά το έναυσμα στον αναγνώστη για να προχωρήσει στον πνευματικό του αγώνα, υπό τη καθοδήγηση του Πνευματικού του Πατέρα. Έτσι σταδιακά, με τις συμβουλές του Πνευματικού του, στον οποίο οφείλει να κάνει υπακοή, θα οδηγείται στην καλύτερη επίγνωση και κατανόηση των παθών του και της βαθμίδας στην οποία κάθε φορά βρίσκεται και θα αγωνίζεται διαρκώς για τη θεραπεία τους. Αλλά και όταν κάποιο πάθος, με τη Χάρη του Θεού εξαλειφθεί, πρέπει πάλι να είναι διαρκώς σε επαγρύπνηση, αφενός για να μην ξαναεμφανιστεί κάποια στιγμή και αφετέρου να μην καλλιεργηθεί κάποιο άλλο πάθος, με τη συνέργεια των πονηρών δαιμόνων, διότι είναι πάλι σαν να μην έγινε τίποτε.
_____________________________________________________________________________
Επιμέλεια κειμένου: Ορθόδοξο Χριστιανικό Ιστολόγιο Δρόμος Ορθοδοξίας
Βοηθητικές πηγές - Βιβλιογραφία: εδώ