Είναι μια Τεσσαρακοστή, λιγότερο αυστηρής
νηστείας από αυτήν της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Είναι ημέρες Κατάλυσης Οίνου και Ελαίου (επιτρέπεται δηλαδή λάδι και κρασί) και επίσης από 21 Νοεμβρίου (Εισόδια της Θεοτόκου) έως και 17 Δεκεμβρίου είναι και Κατάλυση Ιχθύος (επιτρέπεται και το ψάρι). Αυτό είναι το σύνηθες στην Ελλάδα, αλλά υπάρχουν και άλλες παραδόσεις, όπου η ψαροφαγία μεταβάλλεται (π.χ. στην Κύπρο σταματάει στις 12 Δεκεμβρίου, ημέρα εορτής του Αγ. Σπυρίδωνα) και σε άλλες τοπικές παραδόσεις επιτρέπουν το ψάρι μόνο Σάββατο και Κυριακή μέχρι τις 12 ή 17 Δεκεμβρίου και άλλες από την αρχή μέχρι το τέλος της περιόδου των Χριστουγέννων.
Εξαιρέσεις στην περίοδο αυτή γενικά
αποτελούν οι Τετάρτες και Παρασκευές όπου είναι ημέρες κανονικής
Νηστείας (χωρίς λάδι και κρασί) και μπορεί να μεταβληθούν
ανάλογα σε λιγότερο αυστηρή νηστεία, με βάση τα όσα αναφέρθηκαν στη ενότητα
των συγκεκριμένων ημερών προηγούμενα.
Την πρώτη ημέρα της νηστείας (15 Νοεμβρίου) και τη παραμονή των Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου), συνηθίζεται επίσης να έχουμε νηστεία (χωρίς λάδι και κρασί), εκτός εάν πέσει Σάββατο ή Κυριακή.
Σε κάθε περίπτωση νηστειών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο ανωτέρω ΠΙΝΑΚΑΣ ΗΜΕΡΩΝ ΚΑΤΑΛΥΣΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ.
==========================================
Μετά την περίοδο της νηστείας των Χριστουγέννων έχουμε:
|
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο, θεωρείται η πιο αυστηρή νηστεία όλου του έτους και γίνεται προς τιμήν του Χριστού μας και των Παθών Του για τη δική μας σωτηρία.
Όπως αναφέρεται στην Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος,
ο τρόπος μέτρησης της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που επικράτησε στην
Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία που αφορά εμάς, βασίζεται στη "μορφή της
Κωνσταντινουπόλεως", ο οποίος εφαρμόστηκε στη Βασιλεύουσα μετά τον 8ο
αιώνα, όταν διαμορφώθηκε και το λειτουργικό βιβλίο του Τριωδίου.
Κατ΄ αυτή τη μορφή, η Μεγάλη Τεσσαρακοστή δεν περιλαμβάνει τη Μεγάλη Εβδομάδα, αρχίζει από τη Δευτέρα της Α΄ Εβδομάδας των Νηστειών (Καθαρά Δευτέρα) και λήγει την Παρασκευή της ΣΤ΄ Εβδομάδας των Νηστειών (πρό της Κυριακής των Βαΐων), ενώ περιλαμβάνονται τα ενδιάμεσα Σάββατα και οι Κυριακές. Έχουμε δηλαδή 6 εβδομάδες των Νηστειών Χ 7 ημέρες = 42 ημέρες, μείον οι 2 τελευταίες ημέρες (το Σάββατο του Λαζάρου και η Κυριακή των Βαΐων) = 40 ΗΜΕΡΕΣ. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή περιλαμβάνεται μέσα στην μακρά περίοδο του Τριωδίου της Εκκλησίας μας, το οποίο αρχίζει την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου (3 εβδομάδες πριν την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δηλαδή πριν την Καθαρά Δευτέρα) και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο. Το Τριώδιο είναι η πιο σημαντική εορτολογική περίοδος της Εκκλησίας μας, διότι αποτελεί περίοδο μετάνοιας και επανακαθορισμού της ζωής μας και της στάσης μας απέναντι στο Θεό και τους συνανθρώπους μας. Παρακάτω αναφέρουμε συνολικά πότε έχουμε νηστείες στη διευρυμένη περίοδο του Τριωδίου, μέσα στην οποία περιλαμβάνεται η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και η Μεγάλη Εβδομάδα:
Νηστεία Μεγάλης Τεσσαρακοστής (γενικά): είναι κανονική αυστηρή Νηστεία (χωρίς λάδι και οίνο), ενώ τα Σάββατα και τις Κυριακές έχουμε Κατάλυση Οίνου και Ελαίου (ως λύση της νηστείας). Υπάρχουν και εξαιρέσεις, όπως αυτές αναφέρονται στο τέλος αυτής της ενότητας. Επίσης αν κάποιοι τρώνε λάδι Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη αυτό γίνεται για ιδιαίτερους λόγους αδυναμίας ή ασθενείας, με τη διάκριση και έγκριση του Πνευματικού.
- Των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων (9 Μαρτίου) (που μαρτύρησαν στην Σεβάστεια της Μικράς Ασίας) (Κατάλυση Οίνου και Ελαίου) - Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (25 Μαρτίου) (Κατάλυση Ιχθύος) και επίσης όπως αναφέρθηκε και προηγούμενα: - Κυριακή των Βαΐων (τελευταία Κυριακή πριν το Πάσχα) (Κατάλυση Ιχθύος)
(Για την Κυριακή των Βαΐων υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, όπως η άποψη του Αγ. Θεοδώρου Στουδίτου οτι είνα ημέρα ιχθυοφαγίας αλλά και η αντίθετη άποψη του Αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτη, επικαλούμενος τα τυπικά του Αγίου Όρους. Σχετικά με το θέμα αυτό: εδώ)
Σε κάθε περίπτωση νηστειών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο ανωτέρω ΠΙΝΑΚΑΣ ΗΜΕΡΩΝ ΚΑΤΑΛΥΣΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ.
==========================================
Μετά το Πάσχα έχουμε τις εξής Καταλύσεις:
Την εβδομάδα της Διακαινησίμου: είναι η εβδομάδα αμέσως μετά τη Μεγάλη Εβδομάδα (από Κυριακή του Πάσχα έως την επόμενη Κυριακή, που είναι η Κυριακή του Θωμά) και έχουμε όλες τις ημέρες Κατάλυση εις πάντα. Τις Τετάρτες και Παρασκευές του Πεντηκοσταρίου: την περίοδο δηλαδή μετά την εβδομάδα της Διακαινησίμου (2η εβδομάδα μετά το Πάσχα), μέχρι και την 7η εβδομάδα μετά το Πάσχα, μέχρι την Πεντηκοστή. Τις Τετάρτες και Παρασκευές αυτές έχουμε Κατάλυση Οίνου και Ελαίου (με εξαίρεση τις αμέσως δύο παρακάτω αναφερόμενες Τετάρτες, όπου έχουμε κατάλυση ιχθύος). Την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής: (στην 4η εβδομάδα μετά το Πάσχα) όπου έχουμε Κατάλυση Ιχθύος. Την Τετάρτη της Αποδόσεως του Πάσχα: (στην 6η εβδομάδα μετά το Πάσχα) όπου έχουμε Κατάλυση Ιχθύος. Την εβδομάδα του Αγίου Πνεύματος: είναι η εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή (7 εβδομάδες μετά το Πάσχα, από τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων) και έχουμε όλες τις ημέρες Κατάλυση εις πάντα. |
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ από τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων (επόμενη Κυριακή της Πεντηκοστής) έως 28 Ιουνίου (παραμονή της εορτής των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου). Είναι η λεγόμενη νηστεία των Αγίων Αποστόλων, διότι προηγείται των δύο Αποστολικών εορτών: της εορτής των Αγίων πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου) και της "Συνάξεως των Αγίων Αποστόλων" (30 Ιουνίου). Η περίοδος αυτή διαφέρει κάθε χρόνο ως προς τη διάρκειά της. Αρχίζει 8 εβδομάδες μετά το Πάσχα, τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και τελειώνει στις 28 Ιουνίου, την παραμονή της εορτής των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Η Κυριακή των Αγίων Πάντων είναι κινητή εορτή και είναι πάντα η επόμενη Κυριακή μετά την Κυριακή της Πεντηκοστής (η οποία είναι 7 εβδομάδες μετά το Πάσχα). Με την Κυριακή των Αγίων Πάντων τελειώνει ο κινητός κύκλος των εορτών που άρχισε από την Α΄ Κυριακή του Τριωδίου (Τελώνου και Φαρισαίου). Αν το Πάσχα είναι αρχές Απριλίου, τότε η νηστεία των Αγίων Αποστόλων διαρκεί έως 4 εβδομάδες, ενώ αν το Πάσχα είναι αρχές Μαΐου, η νηστεία μπορεί να είναι 2 ή 3 ημέρες και κάποτε ούτε και αυτό. Στη νηστεία αυτή των Αγίων Αποστόλων έχουμε Κατάλυση Ιχθύος, εκτός της Τετάρτης και Παρασκευής, όπου έχουμε κανονική Νηστεία. Σε κάθε περίπτωση νηστειών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο ανωτέρω ΠΙΝΑΚΑΣ ΗΜΕΡΩΝ ΚΑΤΑΛΥΣΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ. |
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ (ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ)
από 1 έως 14
Αυγούστου
Γίνεται προς τιμήν της εορτής της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, της μεγαλύτερης Θεομητορικής εορτής του ορθόδοξου εορτολογίου.
Την περίοδο
αυτή έχουμε αυστηρή κανονική Νηστεία (χωρίς λάδι και οίνο) όλες
τις ημέρες, εκτός τα Σάββατα και τις Κυριακές όπου έχουμε Κατάλυση
Οίνου και Ελαίου.
Εξαίρεση σε αυτή την περίοδο είναι η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6 Αυγούστου), στην οποία έχουμε Κατάλυση Ιχθύος, όποια μέρα της εβδομάδας και αν συμπέσει. Στις 15 Αυγούστου, εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, έχουμε Κατάλυση εις πάντα, εκτός εάν συμπέσει σε Τετάρτη, ή Παρασκευή, οπότε έχουμε Κατάλυση Ιχθύος. Σε κάθε περίπτωση νηστειών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο ανωτέρω ΠΙΝΑΚΑΣ ΗΜΕΡΩΝ ΚΑΤΑΛΥΣΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ. |