ΔΡΟΜΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Φωτεινό παράδειγμα στη μάχη εναντίον του διαβόλου και των πονηρών λογισμών των δαιμόνων είναι ο Άγιος Αντώνιος, ο οποίος έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ. και θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες ασκητικές μορφές του Χριστιανισμού, γι αυτό και ονομάστηκε "Καθηγητής της ερήμου".
Ο Άγιος Αντώνιος δοκιμάστηκε πάρα πολύ από το διάβολο, με πολλαπλές και συνεχείς επιθέσεις, αλλά ο Άγιος είχε καταφέρει, με την προσευχή και την ασκητική του ζωή, να ελέγχει τις αρνητικές επιρροές αυτές του διαβόλου σε αυτόν, ακόμη και τους λογισμούς, τις σκέψεις εκείνες δηλαδή τις οποίες οι δαίμονες του επέβαλαν στο νου, προκειμένου να τον επηρεάσουν αρνητικά και να τον αποσπάσουν από το δρόμο του Χριστού.
Λέγεται μάλιστα πως ο Άγιος Αντώνιος δοκιμάστηκε από το διάβολο ακόμη και τη στιγμή που ξεψυχούσε σε ηλικία 105 ετών, όπου ο πονηρός προσπάθησε να τον κάνει να αισθανθεί υπερήφανος για τον πνευματικό αγώνα που έκανε ο Άγιος στη ζωή του κι έτσι να χάσει τον αγώνα που έκανε.
Συγκεκριμένα, ο διάβολος παραδέχθηκε εκείνη τη στιγμή οτι ο Αντώνιος ήταν Άγιος, αφού νίκησε το σατανά. Εάν όμως ο Άγιος εκείνη τη στιγμή ένοιωθε υπερηφάνεια και δεχόταν πράγματι οτι νίκησε το διάβολο, τότε θα πέθαινε με μια μεγάλη αμαρτία, αυτή της υπερηφάνειας, αυτή ακριβώς που είχε και ο Εωσφόρος άγγελος όταν εξέπεσε και έγινε διάβολος.
Ο Άγιος Αντώνιος όμως δεν απάντησε, παρά μόνο τη στιγμή που πέθαινε, φώναξε η ψυχή του "τώρα σε νίκησα" κι έτσι κατέστη τελικά Άγιος ο Μέγας Αντώνιος.
"Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας, καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας, καὶ γέγονας φωστὴρ τῇ οἰκουμένῃ λάμπων τοῖς θαύμασι, Ἀντώνιε Πατὴρ ἡμῶν Ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. "
Πηγή αρχείου ήχου: εδώ μέσα από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μονής Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου στην Αριζόνα Αμερικής (την Ιερά Μονή ίδρυσε ο Γέροντας Εφραίμ ο Φιλοθεϊτης)
(Το αρχείο ήχου αναμεταδίδεται απευθείας από την πηγή του)
Μέχρι το τελευταίο λοιπόν δευτερόλεπτο της ζωής μας, μέχρι και τότε θα έχουμε τον πόλεμο του πονηρού διαβόλου, γι αυτό πρέπει να είμαστε διαρκώς άγρυπνοι και κοντά στην Εκκλησία μας, προσευχόμενοι.
Πώς μας πολεμάει ο διάβολος;
Ο διάβολος έχει διάφορους τρόπους να μας ξεγελά, μιας και το πιο χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι η απάτη και το ψέμα, διότι φυσικά με την ειλικρίνεια και την αλήθεια δεν μπορεί να σταθεί και να ενεργήσει για να μας εξαπατήσει. Πολλές φορές έρχεται σαν ωραία σκέψη, σαν σωστός λογισμός και όπως λέει ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος, ο εχθρός είναι τόσο σοφός που με δε δένει με δεσμά που εγώ μισώ, αλλά με δεσμά που μου αρέσουνε και χαίρομαι δεμένος. Να είσαι νικημένος, να είσαι σκλαβωμένος σε κάτι και να χαίρεσαι κιόλας, Τόσο πονηρός είναι ο διάβολος, που έρχεται σαν αρετή, ντυμένος με το ένδυμα της ελευθερίας, με το ότι είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε ότι θέλουμε.
Μια από τις πολλές τακτικές που χρησιμοποιεί ο διάβολος συνήθως σε ανθρώπους που αγωνίζονται πνευματικά, είναι η τακτική του εξαφανισμού, όπου ο διάβολος, όταν βλέπει οτι αγωνιζόμαστε πνευματικά, εξαφανίζεται για ένα χρονικό διάστημα και δε μας πειράζει, δε μας ενοχλεί, ώστε εμείς να ξεγελαστούμε, να νομίσουμε οτι τον νικήσαμε και να χαλαρώσουμε έτσι τον πνευματικό μας αγώνα, οπότε σε αυτή ακριβώς τη στιγμή της χαλάρωσης, έρχονται απότομα οι δαίμονες και μας αιφνιδιάζουν και εμείς, όντας χαλαροί, υποδουλωνόμαστε ξανά στα πάθη μας και χάνουμε τη μάχη μαζί του.
Πρέπει να ξέρουμε επίσης, οτι ο διάβολος δεν εφαρμόζει ποτέ την ίδια τακτική σε κάθε άνθρωπο, αλλά χρησιμοποιεί την κάθε τακτική ανάλογα με την κάθε περίπτωση και οι τακτικές του είναι πάμπολλες, μπορεί όσοι και οι άνθρωποι στη γη. Συνοπτικά αναφέρουμε μερικές από αυτές όπως: την τακτική της διαβολής, της αμφιβολίας, της επανάληψης, της κολακείας, την τακτική του λίγο-λίγο, την τακτική των συνθημάτων, της συσκότισης του νου, των υποσχέσεων, της απειλής και του φόβου, της ωραιοποίησης κλπ.
Περισσότερα για την τακτική του διαβόλου αναφέρονται στην υποενότητα "Η αμαρτία και οι τακτικές του διαβόλου" της ενότητας "Ξερίζωμα Παθών" του κεφαλαίου "Ο Πνευματικός Αγώνας"
Ο σκοπός λοιπόν αυτού του αόρατου αυτού εχθρού μας του διαβόλου, είναι μας ρίξει στην αμαρτία, ώστε εάν μέχρι την ημέρα του φυσικού θανάτου μας δεν μετανιώσουμε με ειλικρίνεια και συντριβή καρδιάς, να χάσουμε την αιώνια ζωή και τη μετοχή στη Βασιλεία του Θεού.
Ο τρόπος μέσω του οποίου ενεργεί πάνω μας είναι συνήθως μέσω των λογισμών, εκείνων δηλαδή των αμαρτωλών σκέψεων που μας βάζει στο μυαλό ο διάβολος, (ως πνεύμα που είναι έχει αυτή τη δυνατότητα) και οι οποίες επιμένουν έως ότου εμείς αρχίσουμε νοερά να συνομιλούμε με αυτές τις σκέψεις, οπότε αρχίζει και η αμαρτία μας και κορυφώνεται όταν οι λογισμοί αυτοί γίνουν αμαρτωλές πράξεις.
Αν όμως δεν αντιδράσουμε στους πονηρούς λογισμούς του διαβόλου και προσπαθήσουμε κατά το δυνατόν να μείνουμε "απαθείς", τότε εξασκούμαστε σιγά σιγά στο να αποκρούουμε αυτούς τους πονηρούς λογισμούς στο μυαλό μας κι έτσι να μειώνουμε τον κίνδυνο να εκπέσουμε στην αμαρτία.
Ασφαλέστερο λοιπόν είναι να απορρίπτουμε το λογισμό εν τη γενέσει του, διότι αν δεν ανοίξουμε την πόρτα της αυλής στον κλέφτη, αυτός θα παραμείνει απέξω - αν την ανοίξουμε όμως για να συνομιλήσουμε μαζί του θα είναι πιο δύσκολο να τον διώξουμε, πολύ δυσκολότερο επίσης αν ανοίξουμε και την εσωτερική πόρτα του σπιτιού μας ή ακόμη χειρότερα και την πόρτα του δωματίου μας.
Ας ακούσουμε όμως καλύτερα το Γέροντα Εφραίμ το Φιλοθεΐτη, (από την Αριζόνα της Αμερικής) να μας μιλάει γι αυτόν τον πόλεμο του πονηρού στο μυαλό μας και πώς να τον αντιμετωπίζουμε:
Αναλυτικά η τακτική του διαβόλου με τους λογισμούς αναφέρεται στη σχετική ανάρτηση "Οι λογισμοί και πώς καθορίζουν τη ζωή μας" στην ενότητα "Άλλες χρήσιμες γνώσεις" του κεφαλαίου "Ο Πνευματικός Αγώνας".
Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του διαβόλου:
> Τα πλεονεκτήματα:
Δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι αυτός ο μοναδικός πραγματικός εχθρός μας σε αυτόν τον κόσμο, ο διάβολος, έχει τεράστια εμπειρία χιλιάδων ετών μέσα από εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ εμείς έχουμε μόνο κάποιες λίγες δεκαετίες εμπειρία, άρα ποτέ να μην ξεθαρρέψουμε νομίζοντας οτι τώρα τον νικήσαμε, όπως ο πονηρός ήθελε να πιστέψει ο Άγιος Αντώνιος.
Ποτέ να μην καυχηθούμε για τις αρετές που έχουμε, διότι αν εμείς νηστεύουμε, ο διάβολος δεν τρώει ποτέ, αν εμείς αγρυπνάμε το βράδυ, αυτός δεν κοιμάται ποτέ, αν εμείς εγκρατευόμαστε και είμαστε καθαροί, ο διάβολος είναι πιο παρθένος από εμάς, γιατι και να θέλει να πορνεύσει δεν μπορεί αφού δεν έχει σώμα. Μία μόνο αρετή όμως του έλειψε γι αυτό και πήγανε και όλες οι άλλες χαμένες, αυτή της ταπείνωσης, όταν τον κυρίευσε η υπερηφάνεια και ήθελε να ανέβει στο θρόνο του Θεού, οπότε και εξέπεσε και από άγγελος έγινε διάβολος.
Λέει ο Γέρων Νίκων ο Αγιορείτης στη σχετική ομιλία του για το διάβολο:
"λέει ένας Άγιος της Εκκλησίας: “Θέλεις να νηστεύεις; σε βοηθάει ο διάβολος, θέλεις να κάνεις ελεημοσύνες; σε βοηθάει ο διάβολος, να κτίσεις εκκλησίες; σε βοηθάει ο διάβολος - γιατί σε βοηθάει; γιατί ξέρει, ότι με όλα αυτά που καταφέρνουμε μπορεί να μας ρίξει στην υπερηφάνεια και να πάνε όλα χαμένα”. Θα έχουμε λοιπόν αυτήν την αρετή που δεν έχει ο διάβολος, θα είμαστε ταπεινοί. Αυτό ακριβώς έκανε ο Χριστός και τι λέει η Γραφή; «εταπείνωσε εαυτόν γινόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, έκλινε ουρανούς και κατέβη». Θα γίνουμε ταπεινοί, θα μάθουμε να έχουμε ταπεινό φρόνημα."
και συνεχίζει λέγοντας:
Όμως ζώντας μια ζωή κοντά στο Χριστό και στα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας Του, δεν πρέπει να φοβόμαστε τις επιθέσεις του διαβόλου, γιατί έχουμε την προστασία και τη σκέπη του Χριστού δια της Θεοτόκου και των Αγίων που επικαλούμαστε στις προσευχές μας.
Και πέραν των άλλων όπλων που μας έχει χαρίσει ο Θεός, όπως θα αναφερθούμε παρακάτω, εμείς οι Χριστιανοί έχουμε παντού και πάντα ένα άλλο όπλο φοβερό και τρομερό για το διάβολο και αυτό είναι η επίκληση του Ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, λέγοντας διαρκώς την ευχή "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλό" καθώς και το σημείο του Σταυρού, τα οποία φοβάται και τρέμει ο σατανάς και τρέπεται σε φυγή.
> Τα μειονεκτήματα:
Ο διάβολος, ως πνεύμα που είναι, έχει πολλά πλεονεκτήματα μεν έναντι των ανθρώπων, έχει όμως και σημαντικά μειονεκτήματα που οι άνθρωποι συνήθως τα αγνοούν, καθώς λέει ο Γέρων Νίκων ο Αγιορείτης.
Ο διάβολος θέλει πολλά να κάνει, αλλά δεν μπορεί να τα κάνει, διότι ειδικά σε μας τους Χριστιανούς, τον εμποδίζει η Χάρη του Θεού που πήραμε με το βάπτισμά μας, αλλά και η Χάρη που παίρνουμε με την Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία.
Σύμφωνα με το Γέρων Νίκων, στις σχετικές ομιλίες του "η νίκη κατά του διαβόλου" και "ο διάβολος στο μυαλό", ο διάβολος δεν έχει τις δυνατότητες που πολλές φορές φανταζόμαστε οτι έχει, αλλά έχει και βασικά μειονεκτήματα όπως:
Για παράδειγμα, μας ρίχνει λογισμούς στο νου για να θυμώσουμε με κάποιο άτομο. Δεν γνωρίζει όμως αν τελικά έπιασε τόπο ο λογισμός αυτός του θυμού παρά μόνο όταν μας δει και αρχίσουμε να θυμώνουμε, λέγοντας τις πρώτες λέξεις.
Στη συνέχεια βέβαια, αφού ο διάβολος διαπιστώσει οτι ενδώσαμε στους πονηρούς λογισμούς, τότε ο Θεός του επιτρέπει να αποκτήσει περισσότερη εξουσία επάνω μας (δική μας ήταν η επιλογή να συζητήσουμε με τον πονηρό λογισμό του διαβόλου, βάση της ελευθερίας και του αυτεξούσιου που έχουμε, οπότε και ο Θεός επιτρέπει στο διάβολο να ενεργήσει, αφού αυτόν επιλέξαμε), οπότε και ο διάβολος συνεχίζει να μας πολεμάει ακόμη περισσότερο, ωθώντας μας όλο και περισσότερο στην αμαρτία. Τότε είναι που συμβαίνει αυτό που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη, το οτι υποδουλωνόμαστε πλέον στο πάθος μας:
(Β' Επιστολή Πέτρου κεφ.2, στ.19)
δηλαδή: "σε εκείνο το πάθος, από το οποίο έχει κανείς νικηθεί, σε αυτό και έχει υποδουλωθεί"
Αν όμως, στο προηγούμενο παράδειγμα, δεν συνομιλήσουμε με τη σκέψη του θυμού και παραμείνουμε πράοι (και εξωτερικά αλλά και εσωτερικά φυσικά), τότε αφήνουμε τον πονηρό διάβολο αμήχανο και ηττημένο να σκέφτεται απλά την επόμενη πλέον επίθεσή του.
Μερικά από τα δικά μας όπλα:
Στο κεφάλαιο "Ο Πνευματικός Αγώνας" στις παρακάτω ενότητες αναλύονται αριθμητικά και διεξοδικά τα όπλα που έχουμε στη μάχη με το διάβολο. Εδώ θα κάνουμε μια γενική αναφορά, απλά να καταλάβουμε τον αγώνα που πρέπει να δίνουμε καθημερινά.
Καταρχήν δεν πρέπει ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ότι πετυχαίνουμε στη ζωή αυτή είναι αποτέλεσμα της επέμβασης της Θείας Χάριτος στη ζωή μας (Χάρις από τη ρήμα "χαρίζω"), είναι δωρεά δηλαδή του Θεού στον άνθρωπο. Επομένως θα ήταν εγωιστικό να θεωρήσουμε οτι οι επιτυχίες μας στον αόρατο αυτό πόλεμο με το διάβολο είναι δικό μας κατόρθωμα, διότι τότε παύουμε να έχουμε την αρετή της ταπείνωσης, γινόμαστε υπερήφανοι και χάνουμε το δρόμο της σωτηρίας μας.
Εξάλλου ο ίδιος ο Χριστός μας είπε:
"χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν" (Ιωάν. κεφ.15, στ.5).
δηλαδή χωρίς Αυτόν δεν μπορούμε να καταφέρουμε τίποτε.
Γι αυτό, το πρώτο μας όπλο στην καθημερινή μάχη με τον εχθρό μας το διάβολο είναι η προσευχή, μέσω της οποίας επικοινωνούμε με το Θεό Πατέρα μας και τον παρακαλούμε να μας δώσει όλα εκείνα τα πνευματικά εφόδια που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίζουμε τις πονηριές και τις επιθέσεις του διαβόλου. Ακόμη και για τις νυκτερινές επιθέσεις του πονηρού στον ύπνο μας πρέπει να προσευχόμαστε στο Θεό για να μας προστατεύει, διότι όπως λέμε στην προσευχή στο Απόδειπνο κάθε βράδυ:
(Διαβάστε όλη την προσευχή του Αποδείπνου στην υποενότητα "Προσευχητάριο" του κεφαλαίου "Βοηθήματα")
Περισσότερα για την προσευχή αναφέρονται στη σχετική υποενότητα "Προσευχή".
Επίσης στον πόλεμο αυτό πρέπει να είμαστε ταπεινοί, να έχουμε δηλαδή τη μεγαλύτερη όλων των αρετών, την ταπείνωση, διότι όπως αναφέρεται και στην Καινή Διαθήκη:
Η Χάρη αυτή είναι η νίκη μας εναντίον του διαβόλου που μας δωρίζει ο Θεός, λόγω της ταπείνωσής μας. Η ταπείνωση δε αυτή πρέπει να είναι πραγματική, όχι ψευτοταπείνωση με τα λόγια (όπως συνηθίζουν ορισμένοι). Ποτέ δηλαδή να μην παίρνουμε θάρρος οτι νικήσαμε εντελώς τον πονηρό, διότι ο εχθρός αυτός δεν πεθαίνει όσο εμείς ζούμε, απλά θα δίνουμε μάχες διαρκώς, τις οποίες πρέπει και να κερδίζουμε, αλλά καμία μάχη δε φτάνει σε οριστικό τέλος του πολέμου, παρά μόνο όταν κλείσουμε τα μάτια μας, οπότε και κρίνεται το αποτέλεσμα από την τελευταία αυτή μάχη. Επειδή όμως δεν γνωρίζουμε ποτέ ποιά είναι η τελευταία, γι αυτό θα μαχόμαστε σε κάθε μάχη καθημερινά σαν να είναι η τελευταία, ώστε να εξέλθουμε νικημένοι τελικά από αυτόν τον πόλεμο.
Το οτι ο διάβολος δεν ξέρει τι σκεφτόμαστε, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, μπορεί επίσης να λειτουργήσει θετικά για μας στον πόλεμο αυτό, εάν το αξιοποιήσουμε κατάλληλα, με την απαιτούμενη βέβαια διάκριση, ώστε να μην του δίνουμε τις πληροφορίες εκείνες που θέλει για να μας πολεμήσει καλύτερα.
Γενικά η αρετή της σιωπής (η φυλακή της γλώσσας, όπως αναφέρεται), η οποία συνδυάζεται και με την ταπείνωση, λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι μεγάλο προτέρημα για το Χριστιανό.
Χρειάζεται όμως και διάκριση, διότι ναι μεν η σιωπή είναι χρυσός, αλλά από την άλλη υπάρχει και ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε λαθεμένο δρόμο έχοντας εμπιστοσύνη εγωιστικά στον εαυτό μας και όπως λέει ο Γέρων Νίκων ο Αγιορείτης:
"δε θα μένουμε μόνοι μας, με τις απόψεις μας και με τις σκέψεις μας. Να τα συζητάμε να συμβουλευόμαστε. Να μη προσπαθούμε να επιβάλλουμε την άποψή μας στον άλλον με την βία. Να ακούμε τον άλλον, να μην έχουμε εμπιστοσύνη στον λογισμό μας. Να μάθουμε να υποχωρούμε, να δεχόμαστε συμβουλές."
Για αυτό για να είμαστε σίγουροι και ασφαλείς για ότι κάνουμε, τον πρώτο λόγο πρέπει πάντα να έχει ο Πνευματικός μας στον οποίο θα πρέπει να εξομολογούμαστε όλες τις σκέψεις και τους λογισμούς μας, με κάθε ειλικρίνεια, για να μας συμβουλεύει εκείνος κατάλληλα, ώστε να μη μένουμε μόνοι μας με τις σκέψεις μας, κάνοντας το λάθος να έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και στο δικό μας θέλημα. Να γνωρίζουμε εδώ οτι πολλοί ενάρετοι φαινομενικά Χριστιανοί κατέπεσαν στην παγίδα αυτή του πονηρού, θεωρώντας οτι όλα τα γνώριζαν καλά μόνοι τους, οπότε και παρασύρθηκαν στο τέλος από τον πονηρό και έχασαν τη σωτηρία τους.
Επίσης, όταν ξεκινάμε κάτι καλό πνευματικά που θέλουμε να κάνουμε, θα πρέπει να λαμβάνουμε την έγκριση και την ευλογία του Πνευματικού μας, και θα πρέπει να εκτελούμε στη συνέχεια αυτό το καλό έργο με ταπείνωση, χωρίς πολλά λόγια και υπερηφάνεια.
Διότι, για παράδειγμα, εάν θέλουμε να κάνουμε προσωπικά μια ελεημοσύνη για την οποία λάβαμε ευλογία από τον Πνευματικό μας και δεν διατυμπανίζουμε χωρίς λόγο το καλό μας αυτό έργο σε όλο τον κόσμο, εξασκούμαστε στην αρετή της ταπείνωσης, που είναι η μεγαλύτερη των αρετών, αλλά και παράλληλα με τη κατά το δυνατόν σιωπή μας, προστατεύουμε την καλή εξέλιξη και την επιτυχία του καλού αυτού έργου που θέλουμε να κάνουμε, μιας και δε δίνουμε δικαίωμα στο διάβολο να καταλάβει εύκολα τα σχέδιά μας ώστε να μας δημιουργήσει πρόβλημα.
Ας μην ξεχνάμε εξάλλου τα λόγια του Χριστού μας:
Επίσης κάθε καλό έργο, για το οποίο λάβαμε ευλογία για να κάνουμε, θα πρέπει να το κάνουμε καταρχήν με πίστη στο Θεό οτι θα μας προστατεύσει και να επιζητούμε τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, διότι, όπως είπαμε κάθε επιτυχία στη ζωή μας είναι δωρεά της Χάριτος του Θεού και όχι προσωπικό μας εγωιστικό κατόρθωμα. Πρέπει ακόμη να έχουμε υπομονή, επιμονή και ελπίδα για τη Χάρη του Θεού στον πνευματικό μας αγώνα, όπου όταν ο Θεός και μόνο θα κρίνει θα μας δώσει τη νίκη.
Η νηστεία επίσης, η οποία ήταν και η πρώτη εντολή του Θεού στον άνθρωπο στον Παράδεισο (στον Αδάμ και την Εύα, στους οποίους είπε να μην φάνε από τον καρπό του συγκεκριμένου δένδρου) είναι ένα ισχυρό όπλο κατά του διαβόλου, διότι σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, ταπεινώνει το σώμα και χαλιναγωγεί τα σκιρτήματα της σαρκός, ενώ καθιστά την ψυχή πιο καθαρή, της δίνει φτερά, την ανεβάζει ψηλά και την κάνει ανάλαφρη. Διαβάστε σχετικά στη υποενότητα "Νηστεία"
Ένα άλλο και το μεγαλύτερο σημαντικό όπλο με το οποίο μαχόμαστε εναντίον του διαβόλου είναι η συμμετοχή μας στα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας, ιδιαίτερα στο Μυστήριο της Εξομολόγησης και της Θείας Κοινωνίας, τα οποία τρέμει ο πονηρός.
Ο διάβολος, όταν θα δει την αρχική θέληση ενός Χριστιανού να προσεγγίσει το Θεό Πατέρα και δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, είναι ικανός ακόμη και να προσευχηθεί μαζί του, ακόμη και να τον προτρέπει να πηγαίνει τακτικά στην Εκκλησία και να κάνει και άλλα καλά έργα και ελεημοσύνες, αρκεί να μην προσέρχεται στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολόγησης και της Θείας Κοινωνίας, ή εάν προσέρχεται τότε θέλει αυτό να γίνεται χωρίς τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να μην λαμβάνει τελικά ο πιστός τη δωρεά του Χριστού όπως θα έπρεπε, ή ακόμη φροντίζει αυτό να γίνεται τόσο σπάνια που ξεφεύγει πλέον από τον ουσιαστικό του σκοπό, της διαρκούς μετάνοιας και κοινωνίας μας με το Θεό Πατέρα μας.
Με την Εξομολόγηση καθαριζόμαστε από τις αμαρτίες μας και με τη Θεία Κοινωνία συνεχίζουμε τον αγώνα μας μαζί με το Χριστό μέσα μας. Η Θεία Κοινωνία, η οποία μας παραδόθηκε από τον ίδιο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό είναι το σωτήριο φάρμακο για την ενδυνάμωση της ψυχής μας, την άφεση των αμαρτιών μας και την αιώνια ζωή, διότι τι πιο καλύτερο στην καθημερινή μας μάχη ενάντια στα Πάθη μας, όταν έχουμε μαζί μας, μέσα μας, τον ίδιο το Θεό;
Αν συνδυάσουμε λοιπόν το λόγο του Κυρίου μας
"χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν" (Ιωάν. κεφ.15, στ.5).
καθώς και το λόγο Του:
"ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοὶ μένει, κἀγὼ ἐν αὐτῷ" (Κατά Ιωάννην, κεφ.6, στ.56)
Πρέπει να γνωρίζουμε όμως οτι ο διάβολος έχει τεράστια υπομονή εν αντιθέσει με τον άνθρωπο γι αυτό πρέπει να είμαστε πάντοτε άγρυπνοι, διότι ακόμη και να νικήσουμε μια μάχη, μόλις βρει ευκαιρία θα ξαναχτυπήσει αμέσως.
Κι αν χάσουμε τη μάχη;
Αλλά και αν ακόμη πέσουμε σε κάποια μάχη, ο φιλάνθρωπος και φιλεύσπλαχνος Θεός μας, μας έχει δώσει το λουτρό της ψυχής που λέγεται Ιερό Μυστήριο της Εξομολόγησης, στο οποίο προσερχόμαστε με ταπείνωση, συντριβή καρδιάς και μετάνοια, ώστε να ξεπλυθούν οι αμαρτίες μας από επάνω μας και να συνεχίσουμε πάλι τον αγώνα μας μέχρι την τελευταία μέρα και ώρα ης ζωής μας.
Στην ενότητα αυτή κάνουμε μια αναφορά στον αόρατο πόλεμο που δεχόμαστε καθημερινά από το διάβολο και αναλύουμε περισσότερο τον πνευματικό αγώνα που δίνουμε ως Χριστιανοί για την προσέγγιση στο Θεό Πατέρα μας.
Παρότι προσπαθήσαμε να είναι σύντομη, εντούτοις η ενότητα αυτή είναι πιο εκτεταμένη από τις υπόλοιπες, αλλά πιστεύουμε είναι ωφέλιμο να την ακολουθήσετε μέχρι το τέλος.
Όπως έχουμε αναφέρει και στην ενότητα "Σκοπός της παρούσας ζωής" δεν υπάρχει μόνο ο ορατός κόσμος που βλέπουμε με τα γήινα μάτια μας, αλλά και ο αόρατος κόσμος, μέρος του οποίου αποτελεί και ο διάβολος, ο πεπτωκότας αυτός άγγελος και το τάγμα αυτού που λέγονται δαίμονες.
Παρότι προσπαθήσαμε να είναι σύντομη, εντούτοις η ενότητα αυτή είναι πιο εκτεταμένη από τις υπόλοιπες, αλλά πιστεύουμε είναι ωφέλιμο να την ακολουθήσετε μέχρι το τέλος.
--------------------
Όπως έχουμε αναφέρει και στην ενότητα "Σκοπός της παρούσας ζωής" δεν υπάρχει μόνο ο ορατός κόσμος που βλέπουμε με τα γήινα μάτια μας, αλλά και ο αόρατος κόσμος, μέρος του οποίου αποτελεί και ο διάβολος, ο πεπτωκότας αυτός άγγελος και το τάγμα αυτού που λέγονται δαίμονες.
Αυτά είναι υπαρκτά πνεύματα, όπως οι Άγγελοι, αλλά με μια μεγάλη διαφορά από αυτούς: έχουν τεράστια έχθρα εναντίον κάθε δημιουργήματος του Θεού, ιδιαιτέρως δε του ανθρώπου, που είναι η κορωνίδα της Θεϊκής Δημιουργίας. Επομένως είναι φυσικό να αντιτάσσονται σε κάθε καλή προσπάθεια που κάνει ένας Χριστιανός για να προσεγγίσει το Θεό Πατέρα και για να σώσει την ψυχή του.
Η μάχη αυτή του διαβόλου εναντίον των Χριστιανών και όλων των ανθρώπων γενικότερα, είναι καθημερινή και δεν σταματάει ποτέ παρά μόνο όταν ο άνθρωπος κλείσει τα μάτια του και εγκαταλείψει αυτόν τον κόσμο για να οδηγηθεί η ψυχή του στη συνέχεια, είτε κοντά στο Θεό και στην αιώνια ευτυχία, είτε μακριά από Αυτόν και κοντά στο διάβολο που τον νίκησε, οπότε παραμένει στην αιώνια δυστυχία.
Ο αόρατος αυτός πόλεμος έχει μεγάλες διαφορές με τους κοσμικούς ορατούς πολέμους, οι οποίες μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
Οι καλύτεροι "πελάτες" του διαβόλου βέβαια, οι εύκολοι δηλαδή αντίπαλοι γι αυτόν είναι όλοι όσοι απλά δεν έχουν καταλάβει οτι βρίσκονται σε πόλεμο μαζί του. Είναι αυτοί που τους έχει πείσει για τα καλά οτι δεν υπάρχει (ο διάβολος) και ακόμη καλύτεροι "πελάτες" είναι όσοι δεν πιστεύουν οτι υπάρχει και Θεός, οι άθεοι δηλαδή.
Αλλά ακόμη και οι χλιαροί Χριστιανοί που δεν έχουν συνειδητοποιήσει τον πνευματικό αγώνα που πρέπει να δίδουν καθημερινά αφενός για τη προσέγγιση τους στην αγάπη του Θεού Πατέρα μας και αφετέρου για την εξόντωση κάθε διαβολικού βέλους που δέχονται από το σατανά και τους δαίμονες, ακόμη και αυτοί οι Χριστιανοί είναι καλοί "πελάτες" του διαβόλου και εύκολα θύματα.
Γενικά σε έναν πόλεμο, ο εχθρός χαίρεται όταν βλέπει αντιπάλους αδιάφορους, ανεκπαίδευτους, χωρίς στρατηγική και χωρίς στρατηγό, χωρίς πυγμή και θάρρος, χαλαρούς και γενικά νωθρούς και ανυποψίαστους. Είναι η εύκολη λεία για το διάβολο όλοι αυτοί και καμιά φορά μάλιστα, αυτούς τους ανθρώπους, τους οποίους τους έχει δικούς του, χωρίς αυτοί να συνειδητοποιούν την κατάστασή τους, αυτούς μπορεί να τους ενοχλεί λιγότερο με πειράγματα και πονηρές σκέψεις, διότι απλά γνωρίζει οτι αφού έχουν ακολουθήσει άλλο δρόμο από αυτό του Θεού, άρα είναι χαμένες ψυχές, επομένως τους αφήνει ήσυχους στον ωραίο τους ύπνο.
Εάν μάλιστα οι άνθρωποι αυτοί είναι και βαπτισμένοι Χριστιανοί, τότε είναι σίγουρα καταδικασμένοι εάν δεν συνέλθουν και εάν δεν επιστρέψουν μετανοημένοι στο σωστό δρόμο που οδηγεί στη Βασιλεία του Θεού. Για τους υπόλοιπους μη Χριστιανούς που δεν έτυχε ποτέ να ακούσουν για το Χριστό και να βαπτιστούν, αυτούς ο Θεός θα τους κρίνει σύμφωνα με το δικό του σχέδιο, όπως αυτός μόνο γνωρίζει - το σίγουρο πάντως είναι οτι σε όλους τους ανθρώπους υπάρχει η εσωτερική συνείδησή που έχει εμφυτεύσει ο Θεός στον καθένα μας ανεξαιρέτως, η οποία γνωρίζει πάντα τι είναι καλό και τι είναι κακό γενικά.
Η μάχη αυτή του διαβόλου εναντίον των Χριστιανών και όλων των ανθρώπων γενικότερα, είναι καθημερινή και δεν σταματάει ποτέ παρά μόνο όταν ο άνθρωπος κλείσει τα μάτια του και εγκαταλείψει αυτόν τον κόσμο για να οδηγηθεί η ψυχή του στη συνέχεια, είτε κοντά στο Θεό και στην αιώνια ευτυχία, είτε μακριά από Αυτόν και κοντά στο διάβολο που τον νίκησε, οπότε παραμένει στην αιώνια δυστυχία.
Ο αόρατος αυτός πόλεμος έχει μεγάλες διαφορές με τους κοσμικούς ορατούς πολέμους, οι οποίες μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
ΚΟΣΜΙΚΟΣ
ΠΟΛΕΜΟΣ
(χαρακτηριστικά εχθρού)
> εχθρός: οι άνθρωποι
> ορατοί
> θνητοί
> άπειροι (περιορισμένης εμπειρίας)
> δυσκίνητοι
> κουράζονται
> κοιμούνται
> στόχος:
το προσωρινό κοσμικό κέρδος |
ΑΟΡΑΤΟΣ (ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ)
ΠΟΛΕΜΟΣ
(χαρακτηριστικά εχθρού)
> εχθρός: οι δαίμονες
> αόρατοι
> αθάνατοι
> έμπειροι (έχουν γνώση μυριάδων μεθόδων απάτης και δόλου μετά
από χιλιάδες έτη και εκατομμύρια ανθρώπων)
> αεικίνητοι
> ακούραστοι
> άυπνοι
> στόχος:
η αιώνια καταδίκη της ψυχής του ανθρώπου |
Οι καλύτεροι "πελάτες" του διαβόλου βέβαια, οι εύκολοι δηλαδή αντίπαλοι γι αυτόν είναι όλοι όσοι απλά δεν έχουν καταλάβει οτι βρίσκονται σε πόλεμο μαζί του. Είναι αυτοί που τους έχει πείσει για τα καλά οτι δεν υπάρχει (ο διάβολος) και ακόμη καλύτεροι "πελάτες" είναι όσοι δεν πιστεύουν οτι υπάρχει και Θεός, οι άθεοι δηλαδή.
Αλλά ακόμη και οι χλιαροί Χριστιανοί που δεν έχουν συνειδητοποιήσει τον πνευματικό αγώνα που πρέπει να δίδουν καθημερινά αφενός για τη προσέγγιση τους στην αγάπη του Θεού Πατέρα μας και αφετέρου για την εξόντωση κάθε διαβολικού βέλους που δέχονται από το σατανά και τους δαίμονες, ακόμη και αυτοί οι Χριστιανοί είναι καλοί "πελάτες" του διαβόλου και εύκολα θύματα.
Γενικά σε έναν πόλεμο, ο εχθρός χαίρεται όταν βλέπει αντιπάλους αδιάφορους, ανεκπαίδευτους, χωρίς στρατηγική και χωρίς στρατηγό, χωρίς πυγμή και θάρρος, χαλαρούς και γενικά νωθρούς και ανυποψίαστους. Είναι η εύκολη λεία για το διάβολο όλοι αυτοί και καμιά φορά μάλιστα, αυτούς τους ανθρώπους, τους οποίους τους έχει δικούς του, χωρίς αυτοί να συνειδητοποιούν την κατάστασή τους, αυτούς μπορεί να τους ενοχλεί λιγότερο με πειράγματα και πονηρές σκέψεις, διότι απλά γνωρίζει οτι αφού έχουν ακολουθήσει άλλο δρόμο από αυτό του Θεού, άρα είναι χαμένες ψυχές, επομένως τους αφήνει ήσυχους στον ωραίο τους ύπνο.
Εάν μάλιστα οι άνθρωποι αυτοί είναι και βαπτισμένοι Χριστιανοί, τότε είναι σίγουρα καταδικασμένοι εάν δεν συνέλθουν και εάν δεν επιστρέψουν μετανοημένοι στο σωστό δρόμο που οδηγεί στη Βασιλεία του Θεού. Για τους υπόλοιπους μη Χριστιανούς που δεν έτυχε ποτέ να ακούσουν για το Χριστό και να βαπτιστούν, αυτούς ο Θεός θα τους κρίνει σύμφωνα με το δικό του σχέδιο, όπως αυτός μόνο γνωρίζει - το σίγουρο πάντως είναι οτι σε όλους τους ανθρώπους υπάρχει η εσωτερική συνείδησή που έχει εμφυτεύσει ο Θεός στον καθένα μας ανεξαιρέτως, η οποία γνωρίζει πάντα τι είναι καλό και τι είναι κακό γενικά.
Φωτεινό παράδειγμα στη μάχη εναντίον του διαβόλου και των πονηρών λογισμών των δαιμόνων είναι ο Άγιος Αντώνιος, ο οποίος έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ. και θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες ασκητικές μορφές του Χριστιανισμού, γι αυτό και ονομάστηκε "Καθηγητής της ερήμου".
Ο Άγιος Αντώνιος δοκιμάστηκε πάρα πολύ από το διάβολο, με πολλαπλές και συνεχείς επιθέσεις, αλλά ο Άγιος είχε καταφέρει, με την προσευχή και την ασκητική του ζωή, να ελέγχει τις αρνητικές επιρροές αυτές του διαβόλου σε αυτόν, ακόμη και τους λογισμούς, τις σκέψεις εκείνες δηλαδή τις οποίες οι δαίμονες του επέβαλαν στο νου, προκειμένου να τον επηρεάσουν αρνητικά και να τον αποσπάσουν από το δρόμο του Χριστού.
Λέγεται μάλιστα πως ο Άγιος Αντώνιος δοκιμάστηκε από το διάβολο ακόμη και τη στιγμή που ξεψυχούσε σε ηλικία 105 ετών, όπου ο πονηρός προσπάθησε να τον κάνει να αισθανθεί υπερήφανος για τον πνευματικό αγώνα που έκανε ο Άγιος στη ζωή του κι έτσι να χάσει τον αγώνα που έκανε.
Συγκεκριμένα, ο διάβολος παραδέχθηκε εκείνη τη στιγμή οτι ο Αντώνιος ήταν Άγιος, αφού νίκησε το σατανά. Εάν όμως ο Άγιος εκείνη τη στιγμή ένοιωθε υπερηφάνεια και δεχόταν πράγματι οτι νίκησε το διάβολο, τότε θα πέθαινε με μια μεγάλη αμαρτία, αυτή της υπερηφάνειας, αυτή ακριβώς που είχε και ο Εωσφόρος άγγελος όταν εξέπεσε και έγινε διάβολος.
Ο Άγιος Αντώνιος όμως δεν απάντησε, παρά μόνο τη στιγμή που πέθαινε, φώναξε η ψυχή του "τώρα σε νίκησα" κι έτσι κατέστη τελικά Άγιος ο Μέγας Αντώνιος.
"Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας, καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας, καὶ γέγονας φωστὴρ τῇ οἰκουμένῃ λάμπων τοῖς θαύμασι, Ἀντώνιε Πατὴρ ἡμῶν Ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν. "
Πηγή αρχείου ήχου: εδώ μέσα από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μονής Αγίου Αντωνίου του Μεγάλου στην Αριζόνα Αμερικής (την Ιερά Μονή ίδρυσε ο Γέροντας Εφραίμ ο Φιλοθεϊτης)
(Το αρχείο ήχου αναμεταδίδεται απευθείας από την πηγή του)
Μέχρι το τελευταίο λοιπόν δευτερόλεπτο της ζωής μας, μέχρι και τότε θα έχουμε τον πόλεμο του πονηρού διαβόλου, γι αυτό πρέπει να είμαστε διαρκώς άγρυπνοι και κοντά στην Εκκλησία μας, προσευχόμενοι.
Πώς μας πολεμάει ο διάβολος;
Ο διάβολος έχει διάφορους τρόπους να μας ξεγελά, μιας και το πιο χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι η απάτη και το ψέμα, διότι φυσικά με την ειλικρίνεια και την αλήθεια δεν μπορεί να σταθεί και να ενεργήσει για να μας εξαπατήσει. Πολλές φορές έρχεται σαν ωραία σκέψη, σαν σωστός λογισμός και όπως λέει ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος, ο εχθρός είναι τόσο σοφός που με δε δένει με δεσμά που εγώ μισώ, αλλά με δεσμά που μου αρέσουνε και χαίρομαι δεμένος. Να είσαι νικημένος, να είσαι σκλαβωμένος σε κάτι και να χαίρεσαι κιόλας, Τόσο πονηρός είναι ο διάβολος, που έρχεται σαν αρετή, ντυμένος με το ένδυμα της ελευθερίας, με το ότι είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε ότι θέλουμε.
Μια από τις πολλές τακτικές που χρησιμοποιεί ο διάβολος συνήθως σε ανθρώπους που αγωνίζονται πνευματικά, είναι η τακτική του εξαφανισμού, όπου ο διάβολος, όταν βλέπει οτι αγωνιζόμαστε πνευματικά, εξαφανίζεται για ένα χρονικό διάστημα και δε μας πειράζει, δε μας ενοχλεί, ώστε εμείς να ξεγελαστούμε, να νομίσουμε οτι τον νικήσαμε και να χαλαρώσουμε έτσι τον πνευματικό μας αγώνα, οπότε σε αυτή ακριβώς τη στιγμή της χαλάρωσης, έρχονται απότομα οι δαίμονες και μας αιφνιδιάζουν και εμείς, όντας χαλαροί, υποδουλωνόμαστε ξανά στα πάθη μας και χάνουμε τη μάχη μαζί του.
Πρέπει να ξέρουμε επίσης, οτι ο διάβολος δεν εφαρμόζει ποτέ την ίδια τακτική σε κάθε άνθρωπο, αλλά χρησιμοποιεί την κάθε τακτική ανάλογα με την κάθε περίπτωση και οι τακτικές του είναι πάμπολλες, μπορεί όσοι και οι άνθρωποι στη γη. Συνοπτικά αναφέρουμε μερικές από αυτές όπως: την τακτική της διαβολής, της αμφιβολίας, της επανάληψης, της κολακείας, την τακτική του λίγο-λίγο, την τακτική των συνθημάτων, της συσκότισης του νου, των υποσχέσεων, της απειλής και του φόβου, της ωραιοποίησης κλπ.
Περισσότερα για την τακτική του διαβόλου αναφέρονται στην υποενότητα "Η αμαρτία και οι τακτικές του διαβόλου" της ενότητας "Ξερίζωμα Παθών" του κεφαλαίου "Ο Πνευματικός Αγώνας"
Ο σκοπός λοιπόν αυτού του αόρατου αυτού εχθρού μας του διαβόλου, είναι μας ρίξει στην αμαρτία, ώστε εάν μέχρι την ημέρα του φυσικού θανάτου μας δεν μετανιώσουμε με ειλικρίνεια και συντριβή καρδιάς, να χάσουμε την αιώνια ζωή και τη μετοχή στη Βασιλεία του Θεού.
Ο τρόπος μέσω του οποίου ενεργεί πάνω μας είναι συνήθως μέσω των λογισμών, εκείνων δηλαδή των αμαρτωλών σκέψεων που μας βάζει στο μυαλό ο διάβολος, (ως πνεύμα που είναι έχει αυτή τη δυνατότητα) και οι οποίες επιμένουν έως ότου εμείς αρχίσουμε νοερά να συνομιλούμε με αυτές τις σκέψεις, οπότε αρχίζει και η αμαρτία μας και κορυφώνεται όταν οι λογισμοί αυτοί γίνουν αμαρτωλές πράξεις.
Αν όμως δεν αντιδράσουμε στους πονηρούς λογισμούς του διαβόλου και προσπαθήσουμε κατά το δυνατόν να μείνουμε "απαθείς", τότε εξασκούμαστε σιγά σιγά στο να αποκρούουμε αυτούς τους πονηρούς λογισμούς στο μυαλό μας κι έτσι να μειώνουμε τον κίνδυνο να εκπέσουμε στην αμαρτία.
Ασφαλέστερο λοιπόν είναι να απορρίπτουμε το λογισμό εν τη γενέσει του, διότι αν δεν ανοίξουμε την πόρτα της αυλής στον κλέφτη, αυτός θα παραμείνει απέξω - αν την ανοίξουμε όμως για να συνομιλήσουμε μαζί του θα είναι πιο δύσκολο να τον διώξουμε, πολύ δυσκολότερο επίσης αν ανοίξουμε και την εσωτερική πόρτα του σπιτιού μας ή ακόμη χειρότερα και την πόρτα του δωματίου μας.
Ας ακούσουμε όμως καλύτερα το Γέροντα Εφραίμ το Φιλοθεΐτη, (από την Αριζόνα της Αμερικής) να μας μιλάει γι αυτόν τον πόλεμο του πονηρού στο μυαλό μας και πώς να τον αντιμετωπίζουμε:
Αναλυτικά η τακτική του διαβόλου με τους λογισμούς αναφέρεται στη σχετική ανάρτηση "Οι λογισμοί και πώς καθορίζουν τη ζωή μας" στην ενότητα "Άλλες χρήσιμες γνώσεις" του κεφαλαίου "Ο Πνευματικός Αγώνας".
Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του διαβόλου:
> Τα πλεονεκτήματα:
Δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι αυτός ο μοναδικός πραγματικός εχθρός μας σε αυτόν τον κόσμο, ο διάβολος, έχει τεράστια εμπειρία χιλιάδων ετών μέσα από εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ εμείς έχουμε μόνο κάποιες λίγες δεκαετίες εμπειρία, άρα ποτέ να μην ξεθαρρέψουμε νομίζοντας οτι τώρα τον νικήσαμε, όπως ο πονηρός ήθελε να πιστέψει ο Άγιος Αντώνιος.
Ποτέ να μην καυχηθούμε για τις αρετές που έχουμε, διότι αν εμείς νηστεύουμε, ο διάβολος δεν τρώει ποτέ, αν εμείς αγρυπνάμε το βράδυ, αυτός δεν κοιμάται ποτέ, αν εμείς εγκρατευόμαστε και είμαστε καθαροί, ο διάβολος είναι πιο παρθένος από εμάς, γιατι και να θέλει να πορνεύσει δεν μπορεί αφού δεν έχει σώμα. Μία μόνο αρετή όμως του έλειψε γι αυτό και πήγανε και όλες οι άλλες χαμένες, αυτή της ταπείνωσης, όταν τον κυρίευσε η υπερηφάνεια και ήθελε να ανέβει στο θρόνο του Θεού, οπότε και εξέπεσε και από άγγελος έγινε διάβολος.
Λέει ο Γέρων Νίκων ο Αγιορείτης στη σχετική ομιλία του για το διάβολο:
"λέει ένας Άγιος της Εκκλησίας: “Θέλεις να νηστεύεις; σε βοηθάει ο διάβολος, θέλεις να κάνεις ελεημοσύνες; σε βοηθάει ο διάβολος, να κτίσεις εκκλησίες; σε βοηθάει ο διάβολος - γιατί σε βοηθάει; γιατί ξέρει, ότι με όλα αυτά που καταφέρνουμε μπορεί να μας ρίξει στην υπερηφάνεια και να πάνε όλα χαμένα”. Θα έχουμε λοιπόν αυτήν την αρετή που δεν έχει ο διάβολος, θα είμαστε ταπεινοί. Αυτό ακριβώς έκανε ο Χριστός και τι λέει η Γραφή; «εταπείνωσε εαυτόν γινόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, έκλινε ουρανούς και κατέβη». Θα γίνουμε ταπεινοί, θα μάθουμε να έχουμε ταπεινό φρόνημα."
και συνεχίζει λέγοντας:
"Να
ταπεινοφρονούμε, να μην ταπεινολογούμε. Όχι στα λόγια - στο φρόνημα
ταπεινό, σκέψη ταπεινή, και σκέψη ταπεινή θα πει να μην θεωρούμε
τους άλλους κατώτερους από εμάς, να μη θεωρούμε τον εαυτό μας τόσο
σπουδαίο. Θα βλέπουμε ότι έχουμε κάποιο καλό, θα λέμε: “ο Θεός μου
το έδωσε”, έχουμε χαρίσματα; “ο
Θεός μου τα έδωσε”, κάνουμε κάτι καλό; θα το κάνουμε βέβαια με τη
βοήθεια του Θεού. Αμέσως θα φυλαγόμαστε, θα βάζουμε μία ασπίδα, θα
τα ρίχνουμε όλα στον Θεό, οτι χάρις σε Εκείνον τα καταφέρνουμε. Κι
έτσι φυλάμε την ταπείνωσή μας και δεν πέφτουμε σε υπερηφάνεια."
Όμως ζώντας μια ζωή κοντά στο Χριστό και στα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας Του, δεν πρέπει να φοβόμαστε τις επιθέσεις του διαβόλου, γιατί έχουμε την προστασία και τη σκέπη του Χριστού δια της Θεοτόκου και των Αγίων που επικαλούμαστε στις προσευχές μας.
Και πέραν των άλλων όπλων που μας έχει χαρίσει ο Θεός, όπως θα αναφερθούμε παρακάτω, εμείς οι Χριστιανοί έχουμε παντού και πάντα ένα άλλο όπλο φοβερό και τρομερό για το διάβολο και αυτό είναι η επίκληση του Ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, λέγοντας διαρκώς την ευχή "Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αμαρτωλό" καθώς και το σημείο του Σταυρού, τα οποία φοβάται και τρέμει ο σατανάς και τρέπεται σε φυγή.
> Τα μειονεκτήματα:
Ο διάβολος, ως πνεύμα που είναι, έχει πολλά πλεονεκτήματα μεν έναντι των ανθρώπων, έχει όμως και σημαντικά μειονεκτήματα που οι άνθρωποι συνήθως τα αγνοούν, καθώς λέει ο Γέρων Νίκων ο Αγιορείτης.
Ο διάβολος θέλει πολλά να κάνει, αλλά δεν μπορεί να τα κάνει, διότι ειδικά σε μας τους Χριστιανούς, τον εμποδίζει η Χάρη του Θεού που πήραμε με το βάπτισμά μας, αλλά και η Χάρη που παίρνουμε με την Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία.
Σύμφωνα με το Γέρων Νίκων, στις σχετικές ομιλίες του "η νίκη κατά του διαβόλου" και "ο διάβολος στο μυαλό", ο διάβολος δεν έχει τις δυνατότητες που πολλές φορές φανταζόμαστε οτι έχει, αλλά έχει και βασικά μειονεκτήματα όπως:
- δεν ξέρει τα πάντα, δεν είναι παντογνώστης
- δεν είναι πανταχού παρών, έχει περιορισμένο χώρο - ένας δαίμονας που είναι εδώ δεν είναι και παραπέρα, αλλά ως πνεύματα που είναι οι δαίμονες κινούνται με τρομερή ταχύτητα και ανταλλάζουν πληροφορίες αστραπιαία, έτσι ώστε εμείς να νομίζουμε οτι είναι πανταχού παρόντες.
- δεν ξέρει τι σκεφτόμαστε - μόνο οι Άγιοι μας και οι Άγγελοι του Θεού ξέρουν τι σκεφτόμαστε και αυτό το επιτρέπει ο Θεός.
- είτε από την ίδια την αμαρτία που ευθέως θα πράξουμε, αμέσως μετά τους λογισμούς που μας έβαλε
- είτε από την αλλαγή των σχεδίων μας έτσι που να οδηγούν στην αμαρτία
- είτε από τα λόγια που θα πούμε, οπότε θα καταλάβει οτι ενδώσαμε στον πονηρό λογισμό και μάλιστα τα λόγια αυτά μπορεί να του αποκαλύπτουν επιπλέον και τις επόμενες κινήσεις μας, κάτι που δυναμώνει ακόμη πιο πολύ κάθε εχθρό στον πόλεμο όταν γνωρίζει πώς θα αντιδράσει ο αντίπαλός του.
- είτε από τις διάφορες κινήσεις και εκφράσεις του σώματός μας (από το μορφασμό του προσώπου μας, τη γενικότερη ταραχή στο σώμα μας, την ανησυχία, το φόβο, τους κτύπους της καρδιάς μας κλπ)
Για παράδειγμα, μας ρίχνει λογισμούς στο νου για να θυμώσουμε με κάποιο άτομο. Δεν γνωρίζει όμως αν τελικά έπιασε τόπο ο λογισμός αυτός του θυμού παρά μόνο όταν μας δει και αρχίσουμε να θυμώνουμε, λέγοντας τις πρώτες λέξεις.
Στη συνέχεια βέβαια, αφού ο διάβολος διαπιστώσει οτι ενδώσαμε στους πονηρούς λογισμούς, τότε ο Θεός του επιτρέπει να αποκτήσει περισσότερη εξουσία επάνω μας (δική μας ήταν η επιλογή να συζητήσουμε με τον πονηρό λογισμό του διαβόλου, βάση της ελευθερίας και του αυτεξούσιου που έχουμε, οπότε και ο Θεός επιτρέπει στο διάβολο να ενεργήσει, αφού αυτόν επιλέξαμε), οπότε και ο διάβολος συνεχίζει να μας πολεμάει ακόμη περισσότερο, ωθώντας μας όλο και περισσότερο στην αμαρτία. Τότε είναι που συμβαίνει αυτό που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη, το οτι υποδουλωνόμαστε πλέον στο πάθος μας:
(Β' Επιστολή Πέτρου κεφ.2, στ.19)
δηλαδή: "σε εκείνο το πάθος, από το οποίο έχει κανείς νικηθεί, σε αυτό και έχει υποδουλωθεί"
Αν όμως, στο προηγούμενο παράδειγμα, δεν συνομιλήσουμε με τη σκέψη του θυμού και παραμείνουμε πράοι (και εξωτερικά αλλά και εσωτερικά φυσικά), τότε αφήνουμε τον πονηρό διάβολο αμήχανο και ηττημένο να σκέφτεται απλά την επόμενη πλέον επίθεσή του.
Μερικά από τα δικά μας όπλα:
Στο κεφάλαιο "Ο Πνευματικός Αγώνας" στις παρακάτω ενότητες αναλύονται αριθμητικά και διεξοδικά τα όπλα που έχουμε στη μάχη με το διάβολο. Εδώ θα κάνουμε μια γενική αναφορά, απλά να καταλάβουμε τον αγώνα που πρέπει να δίνουμε καθημερινά.
Καταρχήν δεν πρέπει ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ότι πετυχαίνουμε στη ζωή αυτή είναι αποτέλεσμα της επέμβασης της Θείας Χάριτος στη ζωή μας (Χάρις από τη ρήμα "χαρίζω"), είναι δωρεά δηλαδή του Θεού στον άνθρωπο. Επομένως θα ήταν εγωιστικό να θεωρήσουμε οτι οι επιτυχίες μας στον αόρατο αυτό πόλεμο με το διάβολο είναι δικό μας κατόρθωμα, διότι τότε παύουμε να έχουμε την αρετή της ταπείνωσης, γινόμαστε υπερήφανοι και χάνουμε το δρόμο της σωτηρίας μας.
Εξάλλου ο ίδιος ο Χριστός μας είπε:
"χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν" (Ιωάν. κεφ.15, στ.5).
δηλαδή χωρίς Αυτόν δεν μπορούμε να καταφέρουμε τίποτε.
Γι αυτό, το πρώτο μας όπλο στην καθημερινή μάχη με τον εχθρό μας το διάβολο είναι η προσευχή, μέσω της οποίας επικοινωνούμε με το Θεό Πατέρα μας και τον παρακαλούμε να μας δώσει όλα εκείνα τα πνευματικά εφόδια που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίζουμε τις πονηριές και τις επιθέσεις του διαβόλου. Ακόμη και για τις νυκτερινές επιθέσεις του πονηρού στον ύπνο μας πρέπει να προσευχόμαστε στο Θεό για να μας προστατεύει, διότι όπως λέμε στην προσευχή στο Απόδειπνο κάθε βράδυ:
"Καὶ δὸς ἡμῖν, Δέσποτα, πρὸς ὕπνον ἀπιοῦσιν, ἀνάπαυσιν σώματος καὶ
ψυχῆς, καὶ διαφύλαξον ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ ζοφεροῦ ὕπνου τῆς ἁμαρτίας καὶ ἀπὸ πάσης
σκοτεινῆς καὶ νυκτερινῆς ἡδυπαθείας.
Παῦσον τὰς ὁρμὰς τῶν παθῶν, σβέσον τὰ πεπυρωμένα
βέλη τοῦ πονηροῦ, τὰ καθ' ἡμῶν δολίως κινούμενα· τὰς τῆς σαρκὸς ἡμῶν
ἐπαναστάσεις κατάστειλον καὶ πᾶν γεῶδες καὶ ὑλικὸν ἡμῶν φρόνημα κοίμισον.
Καὶ δώρησαι ἡμῖν, ὁ Θεός, γρήγορον νοῦν, σώφρονα
λογισμόν, καρδίαν νήφουσαν, ὕπνον ἐλαφρόν, καὶ πάσης σατανικῆς φαντασίας
ἀπηλλαγμένον."
(Διαβάστε όλη την προσευχή του Αποδείπνου στην υποενότητα "Προσευχητάριο" του κεφαλαίου "Βοηθήματα")
Επίσης στον πόλεμο αυτό πρέπει να είμαστε ταπεινοί, να έχουμε δηλαδή τη μεγαλύτερη όλων των αρετών, την ταπείνωση, διότι όπως αναφέρεται και στην Καινή Διαθήκη:
"ὁ Θεὸς ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι
χάριν."
(Ά Επιστολή Πέτρου, κεφ. 5, στ.5)
δηλαδή: "ο Θεός αντιτάσσεται στους υπερήφανους, ενώ στους ταπεινούς δίδει τη Χάρη" Η Χάρη αυτή είναι η νίκη μας εναντίον του διαβόλου που μας δωρίζει ο Θεός, λόγω της ταπείνωσής μας. Η ταπείνωση δε αυτή πρέπει να είναι πραγματική, όχι ψευτοταπείνωση με τα λόγια (όπως συνηθίζουν ορισμένοι). Ποτέ δηλαδή να μην παίρνουμε θάρρος οτι νικήσαμε εντελώς τον πονηρό, διότι ο εχθρός αυτός δεν πεθαίνει όσο εμείς ζούμε, απλά θα δίνουμε μάχες διαρκώς, τις οποίες πρέπει και να κερδίζουμε, αλλά καμία μάχη δε φτάνει σε οριστικό τέλος του πολέμου, παρά μόνο όταν κλείσουμε τα μάτια μας, οπότε και κρίνεται το αποτέλεσμα από την τελευταία αυτή μάχη. Επειδή όμως δεν γνωρίζουμε ποτέ ποιά είναι η τελευταία, γι αυτό θα μαχόμαστε σε κάθε μάχη καθημερινά σαν να είναι η τελευταία, ώστε να εξέλθουμε νικημένοι τελικά από αυτόν τον πόλεμο.
Το οτι ο διάβολος δεν ξέρει τι σκεφτόμαστε, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, μπορεί επίσης να λειτουργήσει θετικά για μας στον πόλεμο αυτό, εάν το αξιοποιήσουμε κατάλληλα, με την απαιτούμενη βέβαια διάκριση, ώστε να μην του δίνουμε τις πληροφορίες εκείνες που θέλει για να μας πολεμήσει καλύτερα.
Γενικά η αρετή της σιωπής (η φυλακή της γλώσσας, όπως αναφέρεται), η οποία συνδυάζεται και με την ταπείνωση, λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, είναι μεγάλο προτέρημα για το Χριστιανό.
Χρειάζεται όμως και διάκριση, διότι ναι μεν η σιωπή είναι χρυσός, αλλά από την άλλη υπάρχει και ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε λαθεμένο δρόμο έχοντας εμπιστοσύνη εγωιστικά στον εαυτό μας και όπως λέει ο Γέρων Νίκων ο Αγιορείτης:
"δε θα μένουμε μόνοι μας, με τις απόψεις μας και με τις σκέψεις μας. Να τα συζητάμε να συμβουλευόμαστε. Να μη προσπαθούμε να επιβάλλουμε την άποψή μας στον άλλον με την βία. Να ακούμε τον άλλον, να μην έχουμε εμπιστοσύνη στον λογισμό μας. Να μάθουμε να υποχωρούμε, να δεχόμαστε συμβουλές."
Για αυτό για να είμαστε σίγουροι και ασφαλείς για ότι κάνουμε, τον πρώτο λόγο πρέπει πάντα να έχει ο Πνευματικός μας στον οποίο θα πρέπει να εξομολογούμαστε όλες τις σκέψεις και τους λογισμούς μας, με κάθε ειλικρίνεια, για να μας συμβουλεύει εκείνος κατάλληλα, ώστε να μη μένουμε μόνοι μας με τις σκέψεις μας, κάνοντας το λάθος να έχουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και στο δικό μας θέλημα. Να γνωρίζουμε εδώ οτι πολλοί ενάρετοι φαινομενικά Χριστιανοί κατέπεσαν στην παγίδα αυτή του πονηρού, θεωρώντας οτι όλα τα γνώριζαν καλά μόνοι τους, οπότε και παρασύρθηκαν στο τέλος από τον πονηρό και έχασαν τη σωτηρία τους.
Επίσης, όταν ξεκινάμε κάτι καλό πνευματικά που θέλουμε να κάνουμε, θα πρέπει να λαμβάνουμε την έγκριση και την ευλογία του Πνευματικού μας, και θα πρέπει να εκτελούμε στη συνέχεια αυτό το καλό έργο με ταπείνωση, χωρίς πολλά λόγια και υπερηφάνεια.
Διότι, για παράδειγμα, εάν θέλουμε να κάνουμε προσωπικά μια ελεημοσύνη για την οποία λάβαμε ευλογία από τον Πνευματικό μας και δεν διατυμπανίζουμε χωρίς λόγο το καλό μας αυτό έργο σε όλο τον κόσμο, εξασκούμαστε στην αρετή της ταπείνωσης, που είναι η μεγαλύτερη των αρετών, αλλά και παράλληλα με τη κατά το δυνατόν σιωπή μας, προστατεύουμε την καλή εξέλιξη και την επιτυχία του καλού αυτού έργου που θέλουμε να κάνουμε, μιας και δε δίνουμε δικαίωμα στο διάβολο να καταλάβει εύκολα τα σχέδιά μας ώστε να μας δημιουργήσει πρόβλημα.
Ας μην ξεχνάμε εξάλλου τα λόγια του Χριστού μας:
"σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ
γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου"
(Κατά Ματθαίον κεφ.6, στ.3)
δηλαδή: "όταν κάνεις ελεημοσύνη, να την
προσφέρεις με τόση μυστικότητα, ώστε το αριστερό σου χέρι να μη γνωρίζει το
καλό που κάνει το δεξί σου."Επίσης κάθε καλό έργο, για το οποίο λάβαμε ευλογία για να κάνουμε, θα πρέπει να το κάνουμε καταρχήν με πίστη στο Θεό οτι θα μας προστατεύσει και να επιζητούμε τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, διότι, όπως είπαμε κάθε επιτυχία στη ζωή μας είναι δωρεά της Χάριτος του Θεού και όχι προσωπικό μας εγωιστικό κατόρθωμα. Πρέπει ακόμη να έχουμε υπομονή, επιμονή και ελπίδα για τη Χάρη του Θεού στον πνευματικό μας αγώνα, όπου όταν ο Θεός και μόνο θα κρίνει θα μας δώσει τη νίκη.
Η νηστεία επίσης, η οποία ήταν και η πρώτη εντολή του Θεού στον άνθρωπο στον Παράδεισο (στον Αδάμ και την Εύα, στους οποίους είπε να μην φάνε από τον καρπό του συγκεκριμένου δένδρου) είναι ένα ισχυρό όπλο κατά του διαβόλου, διότι σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, ταπεινώνει το σώμα και χαλιναγωγεί τα σκιρτήματα της σαρκός, ενώ καθιστά την ψυχή πιο καθαρή, της δίνει φτερά, την ανεβάζει ψηλά και την κάνει ανάλαφρη. Διαβάστε σχετικά στη υποενότητα "Νηστεία"
Ένα άλλο και το μεγαλύτερο σημαντικό όπλο με το οποίο μαχόμαστε εναντίον του διαβόλου είναι η συμμετοχή μας στα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας, ιδιαίτερα στο Μυστήριο της Εξομολόγησης και της Θείας Κοινωνίας, τα οποία τρέμει ο πονηρός.
Ο διάβολος, όταν θα δει την αρχική θέληση ενός Χριστιανού να προσεγγίσει το Θεό Πατέρα και δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, είναι ικανός ακόμη και να προσευχηθεί μαζί του, ακόμη και να τον προτρέπει να πηγαίνει τακτικά στην Εκκλησία και να κάνει και άλλα καλά έργα και ελεημοσύνες, αρκεί να μην προσέρχεται στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολόγησης και της Θείας Κοινωνίας, ή εάν προσέρχεται τότε θέλει αυτό να γίνεται χωρίς τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να μην λαμβάνει τελικά ο πιστός τη δωρεά του Χριστού όπως θα έπρεπε, ή ακόμη φροντίζει αυτό να γίνεται τόσο σπάνια που ξεφεύγει πλέον από τον ουσιαστικό του σκοπό, της διαρκούς μετάνοιας και κοινωνίας μας με το Θεό Πατέρα μας.
Με την Εξομολόγηση καθαριζόμαστε από τις αμαρτίες μας και με τη Θεία Κοινωνία συνεχίζουμε τον αγώνα μας μαζί με το Χριστό μέσα μας. Η Θεία Κοινωνία, η οποία μας παραδόθηκε από τον ίδιο τον Κύριό μας Ιησού Χριστό είναι το σωτήριο φάρμακο για την ενδυνάμωση της ψυχής μας, την άφεση των αμαρτιών μας και την αιώνια ζωή, διότι τι πιο καλύτερο στην καθημερινή μας μάχη ενάντια στα Πάθη μας, όταν έχουμε μαζί μας, μέσα μας, τον ίδιο το Θεό;
Αν συνδυάσουμε λοιπόν το λόγο του Κυρίου μας
"χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν" (Ιωάν. κεφ.15, στ.5).
καθώς και το λόγο Του:
"ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοὶ μένει, κἀγὼ ἐν αὐτῷ" (Κατά Ιωάννην, κεφ.6, στ.56)
δηλαδή "εκείνος που τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου είναι ενωμένος μαζί μου και εγώ με αυτόν"
τότε καταλαβαίνουμε ακριβώς την αξία της Θείας Κοινωνίας στη ζωή μας.
Βέβαια για να έχει θετικό αποτέλεσμα η Θεία Μετάληψη στην ψυχή και στο σώμα μας, απαιτούνται και συγκεκριμένες προϋποθέσεις, διαφορετικά γίνεται φωτιά εξ ουρανού.
Διαβάστε περισσότερα για την Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία, στις σχετικές ενότητες.
Διαβάστε περισσότερα για την Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία, στις σχετικές ενότητες.
Όλα τα ανωτέρω επίσης συνδυάζονται με τον τακτικό Εκκλησιασμό μας, αλλά και με τη συνεχή "Μελέτη του Θείου Λόγου", όπως αναλύονται στις σχετικές ενότητες.
Να μην ξεχνάμε τέλος, όπως είπαμε και προηγούμενα, την επίκληση του Ονόματος του Κυρίου μας "Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό", καθώς και το σημείο του Σταυρού, τα οποία ο διάβολος φοβάται και τρέμει και τρέπεται σε φυγή.
Η μεγάλη σημασία για εμάς αυτού του όπλου είναι οτι το έχουμε μαζί μας παντού και πάντα, σε κάθε στιγμή, όπου και να βρισκόμαστε, αρκεί να το χρησιμοποιούμε προπαντός με πίστη.
Με όλα αυτά τα όπλα λοιπόν, που εν συντομία αναφέραμε εδώ και όπως συνολικά αναφέρονται στο κεφάλαιο "Ο Πνευματικός Αγώνας" θα πολεμάμε τα Πάθη μας καθημερινά και θα προσπαθούμε να τα αντικαθιστούμε τις αντίστοιχες Αρετές.
Αυτός είναι ο πνευματικός μας αγώνας και αυτή είναι η μάχη μας με το διάβολο. Εμείς θα παλεύουμε για να έχουμε Αρετές και ο διάβολος θα παλεύει για να έχουμε Πάθη. Εμείς θα αγωνιζόμαστε να είμαστε σε διαρκή Κοινωνία με το Θεό Πατέρα μας που μας αγαπάει και τον αγαπάμε ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ μας καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ μας καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ μας, και ο διάβολος θα μάχεται να μας απομακρύνει διαρκώς από Αυτόν.
Με όλα αυτά τα όπλα λοιπόν, που εν συντομία αναφέραμε εδώ και όπως συνολικά αναφέρονται στο κεφάλαιο "Ο Πνευματικός Αγώνας" θα πολεμάμε τα Πάθη μας καθημερινά και θα προσπαθούμε να τα αντικαθιστούμε τις αντίστοιχες Αρετές.
Αυτός είναι ο πνευματικός μας αγώνας και αυτή είναι η μάχη μας με το διάβολο. Εμείς θα παλεύουμε για να έχουμε Αρετές και ο διάβολος θα παλεύει για να έχουμε Πάθη. Εμείς θα αγωνιζόμαστε να είμαστε σε διαρκή Κοινωνία με το Θεό Πατέρα μας που μας αγαπάει και τον αγαπάμε ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ μας καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ μας καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ μας, και ο διάβολος θα μάχεται να μας απομακρύνει διαρκώς από Αυτόν.
Πρέπει να γνωρίζουμε όμως οτι ο διάβολος έχει τεράστια υπομονή εν αντιθέσει με τον άνθρωπο γι αυτό πρέπει να είμαστε πάντοτε άγρυπνοι, διότι ακόμη και να νικήσουμε μια μάχη, μόλις βρει ευκαιρία θα ξαναχτυπήσει αμέσως.
Κι αν χάσουμε τη μάχη;
Αλλά και αν ακόμη πέσουμε σε κάποια μάχη, ο φιλάνθρωπος και φιλεύσπλαχνος Θεός μας, μας έχει δώσει το λουτρό της ψυχής που λέγεται Ιερό Μυστήριο της Εξομολόγησης, στο οποίο προσερχόμαστε με ταπείνωση, συντριβή καρδιάς και μετάνοια, ώστε να ξεπλυθούν οι αμαρτίες μας από επάνω μας και να συνεχίσουμε πάλι τον αγώνα μας μέχρι την τελευταία μέρα και ώρα ης ζωής μας.
Όταν πέφτουμε λοιπόν στη μάχη αυτή με τον αόρατο εχθρό μας, ακόμη και καθημερινά κάποιες φορές, λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, δεν πρέπει να απελπιζόμαστε, διότι αυτό ακριβώς θέλει ο διάβολος για να μας αποτελειώσει, αλλά να σηκωνόμαστε και να καταφεύγουμε στον Πνευματικό μας για να εξομολογηθούμε μετανοημένοι τις αμαρτίες μας και αν πάλι ξαναπέσουμε, τότε πάλι να ξανασηκωθούμε κ.ο.κ., αρκεί τη στιγμή που θα κλείσουμε τα μάτια μας να είμαστε όρθιοι.
Φυσικά τίποτε δεν πρέπει να γίνεται με πονηρία, δηλαδή το να αμαρτάνουμε έχοντας ήσυχη τη συνείδησή μας γνωρίζοντας οτι θα εξομολογηθούμε μετά, διότι είναι ασέβεια έναντι του Θεού που γνωρίζει τα πάντα και δεν ξεγελιέται με τίποτε και μάλιστα, λένε οι Άγιοι Πατέρες, οτι τότε μπορεί ο Θεός να επιτρέψει να μας βρει ξαφνικά ο θάνατος, χωρίς να προλάβουμε να εξομολογηθούμε.
Ας προσέξουμε όμως και κάτι τελευταίο: οι γνώσεις μας για τις τακτικές του διαβόλου είναι μεν χρήσιμες, όπως η γνώση του εχθρού σε έναν πόλεμο, αλλά δεν πρέπει όμως ούτε να ασχολούμαστε πολύ με το διάβολο, αλλά ούτε και να τον αγνοούμε.
Σκοπός της ζωής μας είναι να προσεγγίζουμε όσο μπορούμε περισσότερο το Θεό Πατέρα μας, Αυτόν να έχουμε στο νου μας διαρκώς και όσο πιο πολύ ερχόμαστε κοντά Του, τόσο πιο πολύ περιορίζεται η εξουσία του διαβόλου επάνω μας. Ακόμη όμως και στην περίπτωση αυτή, ο Θεός θα επιτρέπει να μας πειράζει ο διάβολος κάποιες φορές για να μας κάνει πιο δυνατούς στον πνευματικό μας αγώνα, οπότε πάντα να λέμε "Δόξα τω Θεώ", διότι ο Θεός ξέρει τι κάνει και ποτέ να μην απελπιζόμαστε, διότι αυτό ακριβώς είναι που θέλει ο διάβολος.
Κι επειδή τέλος κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πότε θα φύγει από τον κόσμο αυτό, γι αυτό, όπως αναφέραμε και πριν, πρέπει να είμαστε διαρκώς άγρυπνοι, διότι όπως λέει και το τροπάριο στην υμνολογία της Μεγάλης Δευτέρας:
"Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς."
δηλαδή: "να ο Νυμφίος έρχεται (ο Χριστός δηλαδή) στο μέσο της νύκτας και ευτυχισμένος θα είναι ο δούλος που θα τον βρει (ο Νυμφίος) ξάγρυπνο να τον περιμένει, ανάξιος δε πάλι θα είναι εκείνος που θα τον βρει ράθυμο και απροετοίμαστο. Βλέπε λοιπόν ψυχή μου να μη βυθιστείς στον ύπνο (τον πνευματικό), για να μην παραδοθείς στο θάνατο (της αμαρτίας) και να μείνεις έξω από τη Βασιλεία του Θεού. Αλλά ανάνηψε κράζοντας Άγιος, Άγιος, Άγιος είσαι εσύ ο Θεός μας, δια μέσω της Θεοτόκου ελέησε μας."
____________________________________________________________
Επιμέλεια κειμένου: Ορθόδοξο Χριστιανικό Ιστολόγιο Δρόμος Ορθοδοξίας
Βοηθητικές πηγές - Βιβλιογραφία: εδώ
Φυσικά τίποτε δεν πρέπει να γίνεται με πονηρία, δηλαδή το να αμαρτάνουμε έχοντας ήσυχη τη συνείδησή μας γνωρίζοντας οτι θα εξομολογηθούμε μετά, διότι είναι ασέβεια έναντι του Θεού που γνωρίζει τα πάντα και δεν ξεγελιέται με τίποτε και μάλιστα, λένε οι Άγιοι Πατέρες, οτι τότε μπορεί ο Θεός να επιτρέψει να μας βρει ξαφνικά ο θάνατος, χωρίς να προλάβουμε να εξομολογηθούμε.
Ας προσέξουμε όμως και κάτι τελευταίο: οι γνώσεις μας για τις τακτικές του διαβόλου είναι μεν χρήσιμες, όπως η γνώση του εχθρού σε έναν πόλεμο, αλλά δεν πρέπει όμως ούτε να ασχολούμαστε πολύ με το διάβολο, αλλά ούτε και να τον αγνοούμε.
Σκοπός της ζωής μας είναι να προσεγγίζουμε όσο μπορούμε περισσότερο το Θεό Πατέρα μας, Αυτόν να έχουμε στο νου μας διαρκώς και όσο πιο πολύ ερχόμαστε κοντά Του, τόσο πιο πολύ περιορίζεται η εξουσία του διαβόλου επάνω μας. Ακόμη όμως και στην περίπτωση αυτή, ο Θεός θα επιτρέπει να μας πειράζει ο διάβολος κάποιες φορές για να μας κάνει πιο δυνατούς στον πνευματικό μας αγώνα, οπότε πάντα να λέμε "Δόξα τω Θεώ", διότι ο Θεός ξέρει τι κάνει και ποτέ να μην απελπιζόμαστε, διότι αυτό ακριβώς είναι που θέλει ο διάβολος.
Κι επειδή τέλος κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πότε θα φύγει από τον κόσμο αυτό, γι αυτό, όπως αναφέραμε και πριν, πρέπει να είμαστε διαρκώς άγρυπνοι, διότι όπως λέει και το τροπάριο στην υμνολογία της Μεγάλης Δευτέρας:
"Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς."
δηλαδή: "να ο Νυμφίος έρχεται (ο Χριστός δηλαδή) στο μέσο της νύκτας και ευτυχισμένος θα είναι ο δούλος που θα τον βρει (ο Νυμφίος) ξάγρυπνο να τον περιμένει, ανάξιος δε πάλι θα είναι εκείνος που θα τον βρει ράθυμο και απροετοίμαστο. Βλέπε λοιπόν ψυχή μου να μη βυθιστείς στον ύπνο (τον πνευματικό), για να μην παραδοθείς στο θάνατο (της αμαρτίας) και να μείνεις έξω από τη Βασιλεία του Θεού. Αλλά ανάνηψε κράζοντας Άγιος, Άγιος, Άγιος είσαι εσύ ο Θεός μας, δια μέσω της Θεοτόκου ελέησε μας."
____________________________________________________________
Επιμέλεια κειμένου: Ορθόδοξο Χριστιανικό Ιστολόγιο Δρόμος Ορθοδοξίας
Βοηθητικές πηγές - Βιβλιογραφία: εδώ