Το Ιερό Μυστήριο της Θείας
Ευχαριστίας μας ενώνει με το Θεό Πατέρα μας και μας ενδυναμώνει
πνευματικά και σωματικά, ενισχύοντας τον πνευματικό μας αγώνα και μας
οδηγεί στην Αιώνια ζωή, διότι όπως είπε ο Χριστός: "...ἐὰν μὴ φάγητε τὴν σάρκα τοῦ Yἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καὶ πίητε αὐτοῦ τὸ αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωὴν ἐν ἑαυτοῖς" και "...ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἐν ἐμοὶ μένει, κἀγὼ ἐν αὐτῷ." Η Θεία Κοινωνία πρέπει να είναι συχνή, με την κατάλληλη πνευματική και σωματική προετοιμασία
(νηστεία, εγκράτεια, αγώνα ενάντια στα πάθη) και σύμφωνα με τις
υποδείξεις του Πνευματικού μας Πατέρα. Στο Ιερό αυτό Μυστήριο, το οποίο
τελείται μέσα στη Θεία Λειτουργία, θυσιάζεται ο ίδιος ο Χριστός και αυτό
που μεταλαμβάνουμε είναι πραγματικό Σώμα και Αίμα Χριστού. Ας γίνει
μέλημά μας και επιθυμία μας λοιπόν η τακτική Θεία Κοινωνία, όπως θα μας
συμβουλέψει ο Πνευματικός μας.
Ο Αδάμ και η Εύα ζούσαν στον Παράδεισο σε κοινωνία με το Θεό, η οποία έκανε τη ζωή τους και την ευτυχία τους απερίγραπτη. Όταν όμως ήρθε η αμαρτία των πρωτοπλάστων τότε ο άνθρωπος έπαψε πια να βρίσκεται σε κοινωνία με το Θεό, χωρίστηκε από Αυτόν, με κορύφωση την έξωσή του από τον Παράδεισο.
Η κοινωνία του ανθρώπου με το Θεό απόκαταστάθηκε πάλι με την ενανθρώπιση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Το Ιερό αυτό Μυστήριο μας παραδόθηκε από τον ίδιο το Χριστό μας κατά το Μυστικό Δείπνο, όπου λαμβάνοντας τον άρτο, τον τεμάχισε και αφού ευχαρίστησε τον έδωσε στους μαθητές Του λέγοντας: "λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου" (Κατά Ματθαίον, κεφ.26, στ.26) και στη συνέχεια αφού πήρε το ποτήριο με το κρασί και ευχαρίστησε, το έδωσε πάλι στους μαθητές Του λέγοντας: "πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν" (Κατά Ματθαίον, κεφ.26, στ.27-28)
Η Θεία Κοινωνία, ως Ιερό Μυστήριο που είναι (ένα εκ των επτά), κατά μυστικό και μυστηριώδη τρόπο (όπως το λέει και η λέξη «Μυστήριο»), ανερμήνευτο για τον κοινό νου, βοηθάει τον άνθρωπο στον πνευματικό του αγώνα αλλά και στη σωματική του υγεία - είναι δηλαδή τροφή πνευματική αλλά και σωματική.
Ο τρόπος πραγματικά δεν μπορεί να εξηγηθεί ανθρώπινα, αλλά είναι φανερός από τα αποτελέσματα που λαμβάνει ο πιστός, ιδιαίτερα όταν προσέρχεται συχνά στο Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας, με την ευλογία του Πνευματικού του φυσικά.
Ο Χριστός ενεργεί μέσα μας με τέτοιο τρόπο, ώστε ενισχύει την πνευματική μας προσπάθεια που κάνουμε για τη βελτίωση του εαυτού μας, την εξάλειψη των παθών μας και την απόκτηση των αρετών, όταν φυσικά έχουμε την κατάλληλη προαίρεση.
Κι έτσι, μαζί με το Χριστό που μας εμπνέει και μας καθοδηγεί όταν είναι μέσα μας, πορευόμαστε με σιγουριά στο δρόμο της πνευματικής μας ανάτασης.
Οφείλουμε επίσης να γνωρίζουμε οτι εάν κοινωνάμε αναξίως, χωρίς την προαίρεση της πνευματικής μας ανύψωσης για την ένωση μας με το Χριστό μας, και απροετοίμαστοι (χωρίς μετάνοια και εξομολόγηση, χωρίς τη νηστεία, ή τον κανόνα ενδεχομένως που μας έχει ορίσει ο Πνευματικός μας κλπ) τότε η Θεία Κοινωνία ενεργεί ακριβώς αντίθετα ως φωτιά εξ ουρανού.
Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε οτι όταν κοινωνούμε είναι φυσικό να γινόμαστε ακόμη πιο μισητοί από το διάβολο (εκτός της περίπτωσης όπου αναξίως κοινωνήσαμε, οπότε μας έχει ήδη νικήσει αυτός) και κατά συνέπεια πρέπει να είμαστε άγρυπνοι για τυχόν επιθέσεις του (είτε απευθείας σε εμάς, είτε μέσω άλλων ανθρώπων και περιστάσεων, σύμφωνα με τις τακτικές που ο διάβολος χρησιμοποιεί, αλλά ποτέ να μην απελπιστούμε, αφού μέσα μας κατοικεί πλέον ο Χριστός, τον οποίο ο διάβολος φοβάται και τρέμει.
Να τονίσουμε ακόμη εδώ ότι ο διάβολος σπέρνει πολλές σκέψεις (λογισμούς) στο Χριστιανό για να τον αποτρέπει από το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, πολλές εξ΄αυτών έχουν το φαινομενικό κίνητρο της δήθεν "ευλάβειας" προς το Θεό, το οποίο όμως είναι απάτη και πλάνη του σατανά.
Έτσι για παράδειγμα μας αποτρέπει από το να κοινωνούμε, βάζοντας μας τη σκέψη στο μυαλό, ανάμεσα στις πολλές άλλες, οτι δεν είμαστε άξιοι να κοινωνήσουμε διότι είμαστε αμαρτωλοί.
Όμως εμείς, θα πρέπει να αγνοήσουμε αυτή τη σκέψη του πονηρού διαβόλου και να καταφύγουμε στον Πνευματικό μας, ο οποίος θα μας οδηγήσει στη Θεία Κοινωνία, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τα λόγια του Χριστού μας που είπε: "οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ᾿ οἱ κακῶς ἔχοντες· οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν" (Κατά Λουκάν, κεφ.5, στ.31-32) δηλαδή "δεν έχουν ανάγκη από ιατρό οι υγιείς, αλλά οι πάσχοντες από ασθένεια. Δεν έχω έλθει για να καλέσω δικαίους, αλλά αμαρτωλούς σε μετάνοια".
Ο Χριστός μας θυσιάζεται σε κάθε Θεία Λειτουργία πάνω στην Αγία Τράπεζα για εμάς και είναι λυπηρό εμείς οι πιστοί που έχουμε προσέλθει στην Εκκλησία να τον παραβλέπουμε, αγνοώντας αυτή την υπέρτατη προσφορά Του.
Ακόμη πιο λυπηρό βέβαια είναι να θυσιάζεται ο Χριστός, στη γειτονική Εκκλησία της ενορίας μας, πάνω στην Αγία Τράπεζα και να μετουσιώνεται ο άρτος και ο οίνος σε Σώμα και Αίμα Χριστού για τη δική μας σωτηρία και εμείς είτε να κοιμόμαστε στο κρεβάτι μας, ή να προβαίνουμε σε άλλες εξορμήσεις και διασκεδάσεις, όπως π.χ. πρωινές κυριακάτικες εκδρομές.
Προετοιμασία για τη Θεία Κοινωνία
Ο Χριστιανός για να κοινωνήσει πρέπει προηγουμένως να έχει λάβει την άδεια και την ευλογία από τον Πνευματικό του, ο οποίος θα κρίνει και θα τον συμβουλέψει ανάλογα.
Δεν προερχόμαστε στη Θεία Κοινωνία επειδή είμαστε άξιοι λόγω των υψηλών πνευματικών μας έργων, αλλά μας αξιώνει ο Χριστός να δεχθούμε τα Τίμια Δώρα Του, όταν με ταπείνωση έχουμε επίγνωση της αμαρτωλότητάς μας και έχουμε μετανοήσει για τις αμαρτίες που διαπράξαμε. Αυτό ζητάει ο Χριστός από εμάς, να ξέρουμε δηλαδή τις αμαρτίες μας και πόσο αμαρτωλοί είμαστε.
Πρώτη προϋπόθεση λοιπόν για τη Θεία Κοινωνία είναι:
1. Έχουμε συναίσθηση της αναξιότητάς μας. Ομολογούμε με ταπείνωση οτι κανείς μας δεν είναι άξιος για να προσέρχεται στη Θεία Κοινωνία, αφού όλοι μας έχουμε το μόλυσμα της αμαρτίας. Προσερχόμαστε όμως με συντριβή καρδίας, για να λάβουμε το Χριστό μέσα μας, εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον.
2. Συμβουλευόμαστε πάντα τον Πνευματικό μας Πατέρα για το πόσο συχνά θα κοινωνούμε και κάτω από ποιές προϋποθέσεις.
Ο Χριστός δε θέλει να εισέρχεται σε ακάθαρτες ψυχές και αυτές είναι οι ψυχές χωρίς Μετάνοια και Εξομολόγηση, διότι υπάρχει μία μόνο αμαρτία που δεν μπορεί να συγχωρηθεί ποτέ από το Θεό και αυτή είναι η αμετανοησία.
Οπότε γενικά πρέπει να γνωρίζουμε οτι:
3. Η Εξομολόγηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη Θεία Κοινωνία, εκτός αν ο Πνευματικός ορίσει αλλιώς.
4. Επιδιώκουμε να συγχωρηθούμε και να συμφιλιωθούμε με τουλάχιστον με τα μέλη της οικογένειας μας και με τους συγγενείς μας, πριν τη Θεία Κοινωνία και γενικά με όσους έχουν διαταραχτεί οι σχέσεις μας, καθ' υπόδειξη και του Πνευματικού μας.
5. Η νηστεία των τροφών και η κατά το δυνατόν εγκράτεια είναι αναγκαία και τα κανονίζει προσωπικά για κάθε πιστό μόνο ο Πνευματικός του.
6. Πριν τη Θεία Κοινωνία διαβάζουμε την Ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως, από το προηγούμενο βράδυ, αλλά και το πρωί.
7. Κοιμόμαστε σχετικά νωρίς το βράδυ για να ξυπνάμε πρωί, διότι όσο πιο νωρίς προσερχόμαστε το πρωί στη Θεία Λατρεία, τόσο πιο πολύ βιώνουμε εσωτερικά το Σωτηριώδες Μυστήριο.
8. Οι γυναίκες δεν κοινωνάνε όταν βρίσκονται στην περίοδο της εμμήνου ρύσεως.
9. Δεν παίρνουμε ποτέ πρωινό ή ροφήματα, εκτός εάν ο Πνευματικός το επιτρέψει για λόγους υγείας (λήψη φαρμάκων κλπ).
10. Προσέχουμε την εμφάνισή μας, το ντύσιμό μας, ώστε να συνάδει με την ευσέβεια που οφείλουμε να έχουμε μέσα στον Ιερό Ναό. Οι γυναίκες αποφεύγουν το αποκαλυπτικό και προκλητικό ντύσιμο, τις περίτεχνες κομμώσεις, τα βαμμένα χείλη κλπ.
11. Μετά το "Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε" που εκφωνεί ο Ιερέας, προσερχόμαστε με ευλάβεια, ησυχία, χωρίς να σπρώχνουμε και αναμένοντας με υπομονή τη σειρά μας για να κοινωνήσουμε.
Τέλος:
12. Προσέχουμε τις κινήσεις μας γενικά τη στιγμή ακριβώς της Θείας Μετάληψης, από σεβασμό να μην πέσει Σώμα και Αίμα Χριστού στο δάπεδο ή αλλού.
Όταν έχουμε φθάσει πλέον μπροστά στο Άγιο Ποτήριο, πιστεύοντας ακλόνητα πως εκεί είναι παρών ο Χριστός, ο Βασιλιάς των όλων, προσευχόμαστε εσωτερικά με την ευχή που αναφέρεται στην Ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως: "Τοῦ Δείπνου Σου τοῦ μυστικοῦ σήμερον, Υἱὲ Θεοῦ, κοινωνόν με παράλαβε· οὐ μὴ γὰρ τοῖς ἐχθροῖς Σου τὸ Μυστήριον εἴπω· οὐ φίλημά Σοι δώσω, καθάπερ ὁ Ἰούδας· ἀλλ᾿ ὡς ὁ Λῃστὴς ὁμολογῶ Σοι· Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου."
Συχνότητα της Θείας Κοινωνίας
Τη συχνότητα της Θείας Κοινωνίας την κανονίζει αποκλειστικά ο Πνευματικός του κάθε Χριστιανού.
Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας βέβαια, μας έχουν μιλήσει για την αξία της συχνής Θείας Μετάληψης και αυτό πρέπει να είναι το κίνητρο για εμάς, για να ζητήσουμε κι εμείς με θέρμη από τον Πνευματικό μας να μας καθοδηγήσει κατάλληλα στον πνευματικό μας αγώνα, ώστε μια μέρα να μπορούμε να κοινωνούμε συχνά του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και να ενωνόμαστε μαζί Του.
Διότι αν πρώτοι εμείς δεν το θελήσουμε, αν πρώτοι εμείς δεν δείξουμε οτι επιζητούμε με θέρμη να λαμβάνουμε συχνά το Χριστό μέσα μας, πώς είναι δυνατόν να μας το ορίσει ο Πνευματικός μας; Και αυτό, διότι ο Χριστός είπε:
"...ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν..." (Κατά Μάρκον κεφ.8, στ.34)
Ο κανόνας του Μεγάλου Βασιλείου
Ο Μέγας Βασίλειος, προέτρεπε τους Χριστιανούς να μεταλαμβάνουν τέσσερις (4) φορές την εβδομάδα. Εξ' αιτίας μάλιστα αυτού του κανόνα, κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής όπου δεν τελείται κανονική Θεία Λειτουργία από Δευτέρα έως Παρασκευή, λόγω του πένθιμου χαρακτήρα των ημερών (μιας και η Θεία Λειτουργία είναι αναστάσιμη ακολουθία), επικράτησε η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, με το Σώμα και Αίμα του Χριστού να φυλάσσεται από τη Θεία Λειτουργία του Σαββάτου ή της Κυριακής. Οι Χριστιανοί μπορούσαν λοιπόν να μεταλάβουν ξανά τα προ-ηγιασμένα αυτά Τίμια Δώρα άλλες δύο φορές μέσα στην εβδομάδα (Τετάρτη και Παρασκευή, στις Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες), ώστε τελικά να μπορούν να κοινωνούν 4 φορές την εβδομάδα και στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή για να τηρηθεί ο κανόνας αυτός του Μεγάλου Βασιλείου.
Ο Αδάμ και η Εύα ζούσαν στον Παράδεισο σε κοινωνία με το Θεό, η οποία έκανε τη ζωή τους και την ευτυχία τους απερίγραπτη. Όταν όμως ήρθε η αμαρτία των πρωτοπλάστων τότε ο άνθρωπος έπαψε πια να βρίσκεται σε κοινωνία με το Θεό, χωρίστηκε από Αυτόν, με κορύφωση την έξωσή του από τον Παράδεισο.
Η κοινωνία του ανθρώπου με το Θεό απόκαταστάθηκε πάλι με την ενανθρώπιση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Το Ιερό αυτό Μυστήριο μας παραδόθηκε από τον ίδιο το Χριστό μας κατά το Μυστικό Δείπνο, όπου λαμβάνοντας τον άρτο, τον τεμάχισε και αφού ευχαρίστησε τον έδωσε στους μαθητές Του λέγοντας: "λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου" (Κατά Ματθαίον, κεφ.26, στ.26) και στη συνέχεια αφού πήρε το ποτήριο με το κρασί και ευχαρίστησε, το έδωσε πάλι στους μαθητές Του λέγοντας: "πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν" (Κατά Ματθαίον, κεφ.26, στ.27-28)
Η Θεία Κοινωνία, ως Ιερό Μυστήριο που είναι (ένα εκ των επτά), κατά μυστικό και μυστηριώδη τρόπο (όπως το λέει και η λέξη «Μυστήριο»), ανερμήνευτο για τον κοινό νου, βοηθάει τον άνθρωπο στον πνευματικό του αγώνα αλλά και στη σωματική του υγεία - είναι δηλαδή τροφή πνευματική αλλά και σωματική.
Ο τρόπος πραγματικά δεν μπορεί να εξηγηθεί ανθρώπινα, αλλά είναι φανερός από τα αποτελέσματα που λαμβάνει ο πιστός, ιδιαίτερα όταν προσέρχεται συχνά στο Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας, με την ευλογία του Πνευματικού του φυσικά.
Ο Χριστός ενεργεί μέσα μας με τέτοιο τρόπο, ώστε ενισχύει την πνευματική μας προσπάθεια που κάνουμε για τη βελτίωση του εαυτού μας, την εξάλειψη των παθών μας και την απόκτηση των αρετών, όταν φυσικά έχουμε την κατάλληλη προαίρεση.
Κι έτσι, μαζί με το Χριστό που μας εμπνέει και μας καθοδηγεί όταν είναι μέσα μας, πορευόμαστε με σιγουριά στο δρόμο της πνευματικής μας ανάτασης.
Οφείλουμε επίσης να γνωρίζουμε οτι εάν κοινωνάμε αναξίως, χωρίς την προαίρεση της πνευματικής μας ανύψωσης για την ένωση μας με το Χριστό μας, και απροετοίμαστοι (χωρίς μετάνοια και εξομολόγηση, χωρίς τη νηστεία, ή τον κανόνα ενδεχομένως που μας έχει ορίσει ο Πνευματικός μας κλπ) τότε η Θεία Κοινωνία ενεργεί ακριβώς αντίθετα ως φωτιά εξ ουρανού.
Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε οτι όταν κοινωνούμε είναι φυσικό να γινόμαστε ακόμη πιο μισητοί από το διάβολο (εκτός της περίπτωσης όπου αναξίως κοινωνήσαμε, οπότε μας έχει ήδη νικήσει αυτός) και κατά συνέπεια πρέπει να είμαστε άγρυπνοι για τυχόν επιθέσεις του (είτε απευθείας σε εμάς, είτε μέσω άλλων ανθρώπων και περιστάσεων, σύμφωνα με τις τακτικές που ο διάβολος χρησιμοποιεί, αλλά ποτέ να μην απελπιστούμε, αφού μέσα μας κατοικεί πλέον ο Χριστός, τον οποίο ο διάβολος φοβάται και τρέμει.
Να τονίσουμε ακόμη εδώ ότι ο διάβολος σπέρνει πολλές σκέψεις (λογισμούς) στο Χριστιανό για να τον αποτρέπει από το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, πολλές εξ΄αυτών έχουν το φαινομενικό κίνητρο της δήθεν "ευλάβειας" προς το Θεό, το οποίο όμως είναι απάτη και πλάνη του σατανά.
Έτσι για παράδειγμα μας αποτρέπει από το να κοινωνούμε, βάζοντας μας τη σκέψη στο μυαλό, ανάμεσα στις πολλές άλλες, οτι δεν είμαστε άξιοι να κοινωνήσουμε διότι είμαστε αμαρτωλοί.
Όμως εμείς, θα πρέπει να αγνοήσουμε αυτή τη σκέψη του πονηρού διαβόλου και να καταφύγουμε στον Πνευματικό μας, ο οποίος θα μας οδηγήσει στη Θεία Κοινωνία, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε τα λόγια του Χριστού μας που είπε: "οὐ χρείαν ἔχουσιν οἱ ὑγιαίνοντες ἰατροῦ, ἀλλ᾿ οἱ κακῶς ἔχοντες· οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν" (Κατά Λουκάν, κεφ.5, στ.31-32) δηλαδή "δεν έχουν ανάγκη από ιατρό οι υγιείς, αλλά οι πάσχοντες από ασθένεια. Δεν έχω έλθει για να καλέσω δικαίους, αλλά αμαρτωλούς σε μετάνοια".
Ο Χριστός μας θυσιάζεται σε κάθε Θεία Λειτουργία πάνω στην Αγία Τράπεζα για εμάς και είναι λυπηρό εμείς οι πιστοί που έχουμε προσέλθει στην Εκκλησία να τον παραβλέπουμε, αγνοώντας αυτή την υπέρτατη προσφορά Του.
Ακόμη πιο λυπηρό βέβαια είναι να θυσιάζεται ο Χριστός, στη γειτονική Εκκλησία της ενορίας μας, πάνω στην Αγία Τράπεζα και να μετουσιώνεται ο άρτος και ο οίνος σε Σώμα και Αίμα Χριστού για τη δική μας σωτηρία και εμείς είτε να κοιμόμαστε στο κρεβάτι μας, ή να προβαίνουμε σε άλλες εξορμήσεις και διασκεδάσεις, όπως π.χ. πρωινές κυριακάτικες εκδρομές.
Προετοιμασία για τη Θεία Κοινωνία
Ο Χριστιανός για να κοινωνήσει πρέπει προηγουμένως να έχει λάβει την άδεια και την ευλογία από τον Πνευματικό του, ο οποίος θα κρίνει και θα τον συμβουλέψει ανάλογα.
Δεν προερχόμαστε στη Θεία Κοινωνία επειδή είμαστε άξιοι λόγω των υψηλών πνευματικών μας έργων, αλλά μας αξιώνει ο Χριστός να δεχθούμε τα Τίμια Δώρα Του, όταν με ταπείνωση έχουμε επίγνωση της αμαρτωλότητάς μας και έχουμε μετανοήσει για τις αμαρτίες που διαπράξαμε. Αυτό ζητάει ο Χριστός από εμάς, να ξέρουμε δηλαδή τις αμαρτίες μας και πόσο αμαρτωλοί είμαστε.
Πρώτη προϋπόθεση λοιπόν για τη Θεία Κοινωνία είναι:
1. Έχουμε συναίσθηση της αναξιότητάς μας. Ομολογούμε με ταπείνωση οτι κανείς μας δεν είναι άξιος για να προσέρχεται στη Θεία Κοινωνία, αφού όλοι μας έχουμε το μόλυσμα της αμαρτίας. Προσερχόμαστε όμως με συντριβή καρδίας, για να λάβουμε το Χριστό μέσα μας, εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον.
2. Συμβουλευόμαστε πάντα τον Πνευματικό μας Πατέρα για το πόσο συχνά θα κοινωνούμε και κάτω από ποιές προϋποθέσεις.
Ο Χριστός δε θέλει να εισέρχεται σε ακάθαρτες ψυχές και αυτές είναι οι ψυχές χωρίς Μετάνοια και Εξομολόγηση, διότι υπάρχει μία μόνο αμαρτία που δεν μπορεί να συγχωρηθεί ποτέ από το Θεό και αυτή είναι η αμετανοησία.
Οπότε γενικά πρέπει να γνωρίζουμε οτι:
3. Η Εξομολόγηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη Θεία Κοινωνία, εκτός αν ο Πνευματικός ορίσει αλλιώς.
4. Επιδιώκουμε να συγχωρηθούμε και να συμφιλιωθούμε με τουλάχιστον με τα μέλη της οικογένειας μας και με τους συγγενείς μας, πριν τη Θεία Κοινωνία και γενικά με όσους έχουν διαταραχτεί οι σχέσεις μας, καθ' υπόδειξη και του Πνευματικού μας.
5. Η νηστεία των τροφών και η κατά το δυνατόν εγκράτεια είναι αναγκαία και τα κανονίζει προσωπικά για κάθε πιστό μόνο ο Πνευματικός του.
6. Πριν τη Θεία Κοινωνία διαβάζουμε την Ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως, από το προηγούμενο βράδυ, αλλά και το πρωί.
7. Κοιμόμαστε σχετικά νωρίς το βράδυ για να ξυπνάμε πρωί, διότι όσο πιο νωρίς προσερχόμαστε το πρωί στη Θεία Λατρεία, τόσο πιο πολύ βιώνουμε εσωτερικά το Σωτηριώδες Μυστήριο.
8. Οι γυναίκες δεν κοινωνάνε όταν βρίσκονται στην περίοδο της εμμήνου ρύσεως.
9. Δεν παίρνουμε ποτέ πρωινό ή ροφήματα, εκτός εάν ο Πνευματικός το επιτρέψει για λόγους υγείας (λήψη φαρμάκων κλπ).
10. Προσέχουμε την εμφάνισή μας, το ντύσιμό μας, ώστε να συνάδει με την ευσέβεια που οφείλουμε να έχουμε μέσα στον Ιερό Ναό. Οι γυναίκες αποφεύγουν το αποκαλυπτικό και προκλητικό ντύσιμο, τις περίτεχνες κομμώσεις, τα βαμμένα χείλη κλπ.
11. Μετά το "Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε" που εκφωνεί ο Ιερέας, προσερχόμαστε με ευλάβεια, ησυχία, χωρίς να σπρώχνουμε και αναμένοντας με υπομονή τη σειρά μας για να κοινωνήσουμε.
Τέλος:
12. Προσέχουμε τις κινήσεις μας γενικά τη στιγμή ακριβώς της Θείας Μετάληψης, από σεβασμό να μην πέσει Σώμα και Αίμα Χριστού στο δάπεδο ή αλλού.
Όταν έχουμε φθάσει πλέον μπροστά στο Άγιο Ποτήριο, πιστεύοντας ακλόνητα πως εκεί είναι παρών ο Χριστός, ο Βασιλιάς των όλων, προσευχόμαστε εσωτερικά με την ευχή που αναφέρεται στην Ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως: "Τοῦ Δείπνου Σου τοῦ μυστικοῦ σήμερον, Υἱὲ Θεοῦ, κοινωνόν με παράλαβε· οὐ μὴ γὰρ τοῖς ἐχθροῖς Σου τὸ Μυστήριον εἴπω· οὐ φίλημά Σοι δώσω, καθάπερ ὁ Ἰούδας· ἀλλ᾿ ὡς ὁ Λῃστὴς ὁμολογῶ Σοι· Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου."
Συχνότητα της Θείας Κοινωνίας
Τη συχνότητα της Θείας Κοινωνίας την κανονίζει αποκλειστικά ο Πνευματικός του κάθε Χριστιανού.
Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας βέβαια, μας έχουν μιλήσει για την αξία της συχνής Θείας Μετάληψης και αυτό πρέπει να είναι το κίνητρο για εμάς, για να ζητήσουμε κι εμείς με θέρμη από τον Πνευματικό μας να μας καθοδηγήσει κατάλληλα στον πνευματικό μας αγώνα, ώστε μια μέρα να μπορούμε να κοινωνούμε συχνά του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και να ενωνόμαστε μαζί Του.
Διότι αν πρώτοι εμείς δεν το θελήσουμε, αν πρώτοι εμείς δεν δείξουμε οτι επιζητούμε με θέρμη να λαμβάνουμε συχνά το Χριστό μέσα μας, πώς είναι δυνατόν να μας το ορίσει ο Πνευματικός μας; Και αυτό, διότι ο Χριστός είπε:
"...ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν..." (Κατά Μάρκον κεφ.8, στ.34)
Ο κανόνας του Μεγάλου Βασιλείου
Ο Μέγας Βασίλειος, προέτρεπε τους Χριστιανούς να μεταλαμβάνουν τέσσερις (4) φορές την εβδομάδα. Εξ' αιτίας μάλιστα αυτού του κανόνα, κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής όπου δεν τελείται κανονική Θεία Λειτουργία από Δευτέρα έως Παρασκευή, λόγω του πένθιμου χαρακτήρα των ημερών (μιας και η Θεία Λειτουργία είναι αναστάσιμη ακολουθία), επικράτησε η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, με το Σώμα και Αίμα του Χριστού να φυλάσσεται από τη Θεία Λειτουργία του Σαββάτου ή της Κυριακής. Οι Χριστιανοί μπορούσαν λοιπόν να μεταλάβουν ξανά τα προ-ηγιασμένα αυτά Τίμια Δώρα άλλες δύο φορές μέσα στην εβδομάδα (Τετάρτη και Παρασκευή, στις Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες), ώστε τελικά να μπορούν να κοινωνούν 4 φορές την εβδομάδα και στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή για να τηρηθεί ο κανόνας αυτός του Μεγάλου Βασιλείου.
Πρακτικές συμβουλές για τη Θεία Κοινωνία - π. Νικόλαος Μανώλης
Συχνή Θεία Μετάληψη - π. Θεμιστοκλής Χριστοδούλου